Jakie żelazko kupić?

Rodzaje

Żelazka można podzielić – uwzględniając stopień zależności od gniazdka elektrycznego – na przewodowe i bezprzewodowe.

Przewodowe

To żelazko w czasie pracy jest podłączone do gniazdka elektrycznego. Niewątpliwą zaletą takiego urządzenia jest stała temperatura żelazka, natomiast wadą – przewód, który ogranicza zasięg prasowania. Przewody mają różną długość – od 1,5 do 3 m.
Żelazko bezprzewodowe
Zelmer Easy Move

Bezprzewodowe

Obecnie coraz rzadziej spotykane. Można nim prasować tradycyjnie, z kablem podłączonym do gniazdka, ale oprócz tego żelazko bezprzewodowe ma dodatkową funkcję pracy przy odłączonym kablu zasilającym. Stopa żelazka nagrzewa się na stojaku, na który należy regularnie odkładać żelazko – w przeciwnym razie temperatura żelazka spadnie i nie będzie ono dobrze prasować. Jest to pewne utrudnienie w prasowaniu, choć dla niektórych będzie ono niewielkie w porównaniu z plątąjącym się kablem.

Jednak najbardziej powszechny jest podział uwzględniający sposób prasowania. W ramach tego podziału wyróżnia się żelazka tradycyjne, parowe i systemowe.

Tradycyjne (tzw. suche)

Żelazko tradycyjne Dezal 275Taki typ żelazka był kiedyś bardzo popularny, obecnie jest prawej niespotykany. Jest to proste żelazko ze stopą aluminiową, z pokrętłem do regulacji temperatury. Długo się nagrzewa, ale też długo stygnie. Nie posiada funkcji zwilżania ubrań czy wytwarzania pary. Tradycyjne żelazka są tylko jednego rodzaju – przewodowe.

Obecnie żelazka suche są one bardzo rzadko kupowane, ponieważ w żelazkach parowych jest dostępna opcja prasowania również na sucho.

Parowe

Żelazko parowe
Melissa YPZ-3888

To żelazka, które podczas prasowania wytwarzają parę. Para powstaje z wody wlewanej do zbiornika w żelazku i wydobywa się przez otworki w stopie. Przy kontakcie z wygniecioną tkanina para rozszerza włókna, dzięki czemu prasowanie staje się łatwiejsze (potrzeba mniej siły i czasu, żeby uzyskać ten sam efekt). Żelazko tego typu wytwarza silne, lecz chwilowe uderzenie pary – do 200 g/min i ciągły strumień pary do 40 g/min. (np. Philips GC4610).

Zwrot ciągły strumień pary może sugerować, że jest ona wytwarzana bez przerwy. Nie jest tak do końca, ponieważ są krótkie momenty, kiedy pary nie ma i jeszcze nie zdążyła się wytworzyć.

Żelazko z wbudowanym systemem pary
Solac CVG9800

Osobną kategorią żelazek są żelazka z wbudowanym systemem pary ciągłej. Takie żelazko to połączenie żelazka parowego i żelazka z zewnętrzną wytwornicą pary (dzięki temu para jest wytwarzana bez przerwy). W porównaniu z żelazkiem systemowym to żelazko jest też wygodniejsze – wyglądem i wagą przypomina standardowe żelazko parowe. W swojej ofercie takie żelazko mają firmy: Ariete, Siemens i Solac.

Ciekawym rodzajem żelazka przewodowego jest parowe żelazko turystyczne – to niewielkie urządzenie, o wadze do 1 kg (najczęściej spotykana waga to 0,7 kg), które zmieści się w walizce i pomoże poradzić sobie z pogniecionymi podczas podróży ubraniami. Żelazka turystyczne charakteryzuje: mniejsza moc (do 1000 W),
Żelazko podróżne
Rowenta First Classniewielkie rozmiary i waga, mniejszy pojemnik na wodę (od 15 – 50 ml) oraz przełącznik napięcia (110/120V lub 220/240V). Większość modeli posiada składaną rączkę i etui do zapakowania. Żelazka turystyczne idealnie sprawdzą się podróży, jednak do prasowania w domu są za małe i niewygodne (mniejsza moc to gorsze efekty prasowania, mniejszy pojemnik na wodę to konieczność częstszego uzupełniania go w trakcie prasowania).
 

Z zewnętrzną wytwornicą pary (tzw. żelazka systemowe)

Żelazko z zewnętrzną wytwornicą pary
Kalorik SIS 32968
Żelazko posiada tzw. stację pary – oddzielny, najczęściej litrowy (są też modele z 2,5-litrowym) pojemnik na wodę. W tym pojemniku pod wpływem temperatury wytwarza się para, która jest przekazywana za pomocą przewodu do żelazka. Poziom pary jest ciągły i na tyle wysoki (od 50 – 150 g/min.), że wystarczy wyprasować ubrania tylko po jednej stronie – druga strona uprasuje się sama pod wpływem pary. Żelazka o najwyższej ilości pary wydobywającej się w sposób ciągły (nawet do 150 g/min – np. Polti Forever Intelligent) uprasują nawet kilka złożonych warstw tkanin – może być to przydatne przy prasowaniu pościeli. Chwilowe uderzenie pary jest podobne jak w żelazkach parowych – do 150 g/min. Duży pojemnik na wodę pozwala na co najmniej 1,5-godzinne intensywne prasowanie. Zaletą tych żelazek jest ich waga – co prawda ze stacją parową ważą kilka kilogramów, ale samo żelazko jest lżejsze od parowego, ponieważ nie ma w nim zbiornika na wodę.

Parametry

Stopa żelazka – budowa i kształt

Stopa to ta część żelazka, która przesuwa się po prasowanej tkaninie. Aby stopa żelazka dobrze spełniała swoją funkcję, musi być odporna na zarysowania, nie wyświecać materiału i mieć prawidłowo rozłożone otwory (jedno z lepszych rozwiązań, pozwalające na swobodny dopływ pary na długości całej stopy, to po 2 rzędy po bokach). Istotna jest również budowa samej stopy. Warto wybrać stopę zwężaną z przodu, ponieważ taka stopa idealnie zmieści się w przestrzeniach między guzikami w koszulach i bluzkach koszulowych, dokładnie wyprasuje mankiety i świetnie sprawdzi się przy prasowaniu małych ubranek dziecięcych, gdzie tej przestrzeni (między np. guzikami) jest jeszcze mniej.

Na rynku są również dostępne żelazka ze stopą wielokierunkową (np. Bosch Sensor Secure). Stopa w kształcie łzy pozwala na prasowanie we wszystkich kierunkach (stopa wygląda jakby miała dwa wierzchołki), dzięki czemu nie gnieciesz już wyprasowanego fragmentu tkaniny.

Stopa żelazka – trwałość i nazewnictwo

Na trwałość stopy żelazka największy wpływ ma materiał, z jakiego została wykonana. Każda stopa żelazka jest zbudowana ze stali szlachetnej. Stopy różnią się jednak materiałem wykończeniowym (ceramika, teflon, szafir itp.), który ma zapobiegać przywieraniu materiału.

W nazewnictwie stóp panuje spora dowolność, ponieważ producenci oznaczają je według własnego uznania. Dlatego przygotowaliśmy zestawienie, w którym przedstawiliśmy materiały, z których są wykonane stopy, ich właściwości (a czasem też nazwy własne różnych rodzajów stóp). Z uwagi na to, że producenci nie ujawniają szczegółów dotyczących technologii wykorzystywanych w produkcji nie jest to zestawienie kompletne, ma jedynie przybliżyć najpopularniejsze materiały i nazewnictwo.

Warto pamiętać, że stopa żelazka może być zrobiona z różnych materiałów (np. Titanium glisseé to ceramika z domieszką tytanu, a szafirowa nie jest wcale cała szafirowa).

Regulacja temperatury

Żelazko z wyświetlaczem elektronicznym
Solac CVG9800W żelazkach dostępne są dwa rozwiązania regulacji temperatury: pokrętło z kropkami, wyświetlacz LCD z przyciskami + i – do ustawienia temperatury (która jest oznaczana za pomocą kropek) lub wyświetlacz z diodami LED (to rozwiązanie będzie coraz popularniejsze). O tym, czy żelazko osiągnęło wymaganą temperaturę, informuje lampka kontrolna. Gdy zgaśnie, żelazko jest odpowiednio nagrzane. Poniżej przedstawiamy zakres temperatur przy pokrętle z oznaczeniem za pomocą kropek:

Ilość wytwarzanej pary

Ten parametr określa, ile pary na stałym poziomie wytwarza żelazko w ciągu 1 minuty (stąd jednostka mierzenia w g/min.). Żelazka mogą wytwarzać parę w zakresie 15 – 160 g/min. Najmniej pary wytwarzają żelazka parowe bezprzewodowe i turystyczne (15 – 35 g/min.), najwięcej – żelazka parowe z zewnętrzną wytwornicą pary (od 50 do 150 g/min).

Należy rozróżnić ciągły strumień pary od chwilowego uderzenia pary.

Ilość wytwarzanej pary wiąże się bezpośrednio z wydajnością żelazka – im wyższy poziom pary, tym efektywniejsze i łatwiejsze prasowanie mocno pogniecionych ubrań. A jeśli poziom pary jest wyższy niż 50 g/min., wtedy wystarczy wyprasować ubrania tylko po jednej stronie.

Moc

Decyduje o tym, jak szybko nagrzeje się stopa i tym samym żelazko będzie gotowe do prasowania. Oczywiście, im wyższa moc, tym szybciej nagrzane żelazko (warto pamiętać, że żelazka z zewnętrzną wytwornicą pary pomimo dużej mocy nagrzewają się do kilku minut – wiąże się to z procesem wytwarzania pary). Żelazka mają moc od 350 W (żelazka turystyczne) do 3000 W (żelazka z wbudowanym generatorem pary – jest to moc żelazka i moc bojlera).

Specjaliści twierdzą, że żelazka powyżej 2000 W są najlepsze, ponieważ szybko się nagrzewają, a przy zmianie temperatury – wystudzają oraz skutecznie wytwarzają parę. Wadą żelazek o tak wysokiej mocy jest ich wysoki pobór prądu.

Funkcje

Aby prasowanie było jeszcze łatwiejsze i przyjemniejsze, producenci konkurują w tworzeniu innowacyjnych rozwiązań. Niektóre z nich są bardzo przydatne, inne – są raczej tylko nowinką techniczną, która sporo kosztuje. Warto najpierw zapoznać się z typowymi rozwiązaniami, a potem dokładanie przeanalizować swoje potrzeby.

Funkcja samooczyszczania (Self-Clean)

Również niezbędna przy używaniu wody z kranu. Polega na udrożnieniu znajdujących się w stopie otworów parowych. Aby oczyścić żelazko, potrzebny jest pełny zbiornik wody oraz maksymalna temperatura – przy włączonej funkcji pod wpływem ciśnienia wyrzucana jest para i zanieczyszczenia (najlepiej, żeby czyszczenie potrwało do opróżnienia zbiornika). Funkcję samooczyszczania warto stosować raz na miesiąc lub dwa miesiące – dzięki temu żelazko będzie pracować efektywnie i o wiele dłużej.

Można także używać odkamieniacza do żelazek w sztyfcie (czyści stopę od zewnątrz) lub w płynie (wlewać go do pojemnika na wodę), ale zawsze należy się zapoznać z wymaganiami producenta zawartymi w instrukcji.

Funkcja strażak, czyli automatyczne wyłączanie żelazka (Auto-Shut off)

Szczególnie przydatne dla zapominalskich. Nieużywane żelazko wyłączy się automatycznie np. po 30 sekundach w pozycji leżącej lub po  kilku (6 – 15) minutach w pozycji stojącej. Aby je uruchomić ponownie, wystarczy nim mocno potrząsnąć.
Dodatkowo, w niektórych modelach lampka lub dźwięk zasygnalizuje, że funkcja strażak działa.

Jeśli małe dzieci lub zwierzęta mają dostęp do pomieszczenia z żelazkiem, radzimy nie korzystać z funkcji automatycznego wyłączania, ponieważ dziecko lub zwierzę mogłoby poruszyć żelazkiem i w ten sposób je uruchomić.

Regulacja strumienia pary

Pozwala dostosować poziom pary do zagniecenia ubrań (bez względu na temperaturę prasowania).

Żelazka bez regulacji strumienia pary mają automatycznie dopasowaną ilość wytwarzanej pary do uzyskiwanej temperatury (jest to tzw. system pary zmiennej lub automatyczna regulacja pary).

Funkcja uderzenia pary

Jednorazowy (i chwilowy) silny strumień, który może być nawet kilkakrotnie wyższy niż ilość pary wytwarzana przez minutę (np. żelazko firmy Rowenta wytwarza uderzenie pary 200 g/min., a strumień ciągły na poziomie 50 g/min.). Idealnie poradzi sobie z bardzo mocno wgniecionymi fragmentami tkaniny. Często producenci podają w parametrach właśnie chwilowe uderzenie pary, warto jednak pamiętać, że na jakość prasowania wpływa ciągły strumień pary i to jest parametr, któremu należy się przyjrzeć.

Funkcja uderzenia pary w pionie

Jednorazowy silny strumień, który może być prawie trzykrotnie wyższy niż ilość pary wytwarzana przez minutę. Idealnie poradzi sobie z bardzo mocno wgniecionymi fragmentami tkaniny, która nie została zdjęta np. z karnisza czy wieszaka.

Nie należy dotykać tkaniny stopą, tylko prasować w powietrzu, kierując parę na zagniecione fragmenty materiału. Funkcja ta występuje w droższych żelazkach.

Prasowanie na mokro i sucho

Możliwość wyłączenia pary i prasowania tak jak w tradycyjnym żelazku (prasowanie na sucho). Prasowanie na mokro oznacza prasowanie przy użyciu pary wodnej.

Zimna stopa

Stopa jest minimalnie rozgrzana, prasuje się samą para wodną. Tej funkcji można używać do materiałów, które nie najlepiej znoszą kontakt z temperaturą (jako przykład producenci podają rajstopy).

Samoczynne podnoszenie

Kiedy nie prasujesz, żelazko automatycznie podniesie się (tak jakby postawi na widełki), a w chwili, gdy po nie sięgniesz, widełki automatycznie się schowają (np. Ariete, Unold).

Wyposażenie

Pojemność zbiornika na wodę

Im większy, tym rzadziej trzeba uzupełniać wodę. Może mieć pojemność od 200 ml (żelazko parowe przewodowe) do 1,5 litra (żelazka parowe systemowe). Jeśli prasujesz dużo i często, lepszy będzie większy zbiornik, który wystarczy na co najmniej jedno prasowanie. Jeżeli prasujesz sporadycznie i niewiele, możesz zaopatrzyć się w żelazko z mniejszym zbiornikiem, w którym woda nie będzie stać tygodniami.

Przy zbiorniku w żelazku parowym warto zwrócić uwagę na sposób napełniania zbiornika (np. szufladka lub zamykanie na klapkę, zbiornik napełniany od tyłu żelazka) i sprawdzić, czy będzie on dla Ciebie wygodny i bezproblemowy. Żelazka systemowe często mają opcję napełniania wodą w czasie pracy oraz informację, że pojemność zbiornika wystarczy np. na 60 min. standardowego prasowania.

Ponadto ważny jest rodzaj wody wlewanej do zbiornika – w przypadku większości modeli producenci zalecają używanie wody z kranu lub destylowanej zmieszanej z wodą z kranu. Są też starsze żelazka tylko na wodę destylowaną. Żelazka na wodę z kranu wyposażone są w system antywapienny (Anti-Calc), który zapobiega powstawaniu kamienia w zbiorniku i otworach parowych (wewnątrz żelazka jest specjalny filtr zmiękczający wodę). Dzięki temu żelazko wytwarza równomierną ilość pary oraz nie brudzi ubrań osadem ze zbiornika. Filtr może być wymienny (np. Bosch) lub wbudowany na stałe (np. Braun).

Filtr wbudowany na stałe wymaga regularnego odkamieniania.

Blokada kapania (system Anti-Drip, nie-kapek)

Zapobiega wyciekaniu wody lub pary podczas prasowania przy niskich temperaturach oraz przy wyłączonym żelazku. Dzięki temu ubrania nie zostaną poplamione wodą podczas prasowania, a woda nie wycieknie, gdy żelazko pozostanie w pozycji poziomej.

Spryskiwacz wody

Umożliwia dodatkowe zwilżenie wodą ubrań mocno pogniecionych.

Dodatkowe nakładki do tkanin delikatnych

Jeśli będziesz prasować delikatne (jedwab, satyna, akryl) lub ciemne tkaniny (np. spodnie garniturowe), warto wybrać żelazko ze specjalną nakładką (np. Bosch, Braun), dzięki której materiał się nie wyświeca.

Niektóre żelazka nie mają dodatkowych nakładek, ponieważ ich konstrukcja pozwala na prasowanie bez wyświecania materiału (np. Solac).

Rodzaj przewodu

Oprócz tradycyjnych przewodów, na rynku coraz częściej spotyka się tzw. przewód kulkowy, czyli obracany o 360 stopni. Taki przewód nie połamie się przy manewrach z żelazkiem i nie będzie ograniczał możliwości obracania żelazka.

Warto jednak zwrócić uwagę, czy przewód ma blokadę – bez blokady ustawienie żelazka pionowo będzie wymagało za każdym razem przesunięcia kabla w prawo lub lewo. Ponadto warto sprawdzić, czy zostało przewidziane miejsce na nawinięcie przewodu.

Ciekawym rozwiązaniem jest też specjalne wgłębienie w obudowie przeznaczone dla usztywnianego przewodu – dzięki temu przewód jest lekko uniesiony do góry, co zapobiega gnieceniu tkaniny podczas prasowania (np. Tefal Ultragliss EasyCord).

Długość kabla

Żelazka przewodowe mogą mieć kabel o długości od 1,5 do 3 m. Warto przed zakupem sprawdzić, jak długi kabel jest potrzebny.

Elementy antypoślizgowe w uchwycie i na powierzchni oparcia

Zapewniają stabilność żelazka i zapobiegają wyślizgnięciu się z rąk czy upadkowi. Elementy antypoślizgowe mogą być nie tylko gumowane, ale też np. korkowe (Ariete).

Zabezpieczenia

Najbardziej rozpowszechnione zabezpieczenie to przed przegrzaniem – automatyczne wyłączenie żelazka w przypadku uszkodzenia termostatu. Można też spotkać rozwiązania typu automatyczny wyłącznik w uchwycie – żelazko będzie grzać tylko wtedy, gdy będzie trzymane w dłoni (np. Bosch).

Producenci i ceny

Zazwyczaj producenci mają w swojej ofercie wszystkie typy żelazek, ale są też tacy, którzy specjalizują się w produkcji tylko żelazek systemowych (np. AEG, Polti). Pełną listę producentów i marek oferujących konkretny typ żelazka przedstawiliśmy poniżej.

Ceny żelazek kształtują się następująco:

Podsumowanie

Aby wybrać odpowiednie żelazko, musisz przeanalizować swoje potrzeby i odpowiedzieć sobie na poniższe pytania:

Jak często prasujesz?
Można by podać ogólną zasadę – im częściej prasujesz, tym lepsze musisz mieć żelazko. Jeśli prasujesz rzadko i niewiele (raz w tygodniu, kilka rzeczy) dobrym rozwiązaniem będzie żelazko parowe. Jeśli prasujesz często i sporo (kilka razy w tygodniu, od kilkunastu do kilkudziesięciu rzeczy), polecamy żelazko systemowe.

Co najczęściej prasujesz?
Jeśli prasujesz dużo koszul lub ubranek dziecięcych, wybierz żelazko ze zwężaną stopą. Przy ubraniach, których materiał może się wyświecać, sprawdź rodzaj stopy lub możliwość dokupienia specjalnej nakładki. Jeżeli prasujesz dużo pościeli, wybierz żelazko systemowe. 

Życzmy Ci, by pasowanie spodobało Ci się tak bardzo, że zaczniesz prasować wyczynowo!

Tabela producentów

Aby ułatwić znalezienie marki/producenta, którzy mają w swojej ofercie konkretny, wybrany typ żelazka, przygotowaliśmy tabelę: