Jakie klamki kupić?
Klamka. Sprawa na pozór banalna. Wystarczy wejść na stronę sklepu internetowego lub odwiedzić budowlany supermarket i sprawa załatwiona. Czyżby? Liczba klamek, wzorów, materiałów i szyldów to osobny kosmos, stale rozszerzający się świat, który zdaje się nie mieć końca. Zdawałoby się drobny element, a jednak jeśli nie będzie współgrał zresztą, może zniweczyć wysiłki stworzenia wymarzonego wystroju wnętrza. Bo przecież dom to nie tylko budynek, ściany, to także ludzie, którzy mają własny smak, którzy chcą, aby ich charakter i zainteresowania znalazły odbicie właśnie we wnętrzu mieszkania.
Rodzaje
Klamki przede wszystkim można podzielić ze względu na miejsce ich zastosowania na:
- drzwiowe
- okienne
W tym tekście skoncentrujemy się na klamkach drzwiowych. Specjaliści twierdzą jednak, że niemal 80 proc. klamek drzwiowych renomowanych światowych producentów ma swoje odpowiedniki w okiennych. Z łatwością można zatem dopełnić wystrój wnętrza, wyposażając zarówno okna, jak i drzwi w takie same klamki.
Część producentów dzieli także swoje wyroby na klamki do drzwi zewnętrznych i wewnętrznych. Te do zewnętrznych są bardziej masywne i trwałe. Szyldy klamek powinny chronić zamek przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi oraz włamywaczami.
Dlatego dana klamka oraz szyld (tarcza) powinna posiadać certyfikat, który wydawany jest przez uprawnione instytucje (np. Instytut Mechaniki Precyzyjnej) na podstawie normy PN-EN 1906:2003. Odporność danej klamki razem z szyldem określa 8-punktowy kod klasyfikacyjny. Poniżej rozszyfrowujemy znaczenie kolejnych podpunktów. Oto tabela z przykładowymi oznaczeniami:
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kategoria użytkowania | trwałość | masa drzwi | odporność ogniowa | bezpieczeństwo | odporność na korozję | zabezpieczenie | typ działania |
| 4 | – | – | 0 | 0 | 0 | 2 | U |
1. Kategoria użytkowania określa obszary, w których dana klamka oraz szyld (tarcza) odnajdą zastosowanie.
| Klasa | Obszar zastosowania |
|---|---|
| 1 | drzwi wewnątrz budynków mieszkalnych, w blokach |
| 2 | drzwi wewnątrz budynków do pomieszczeń biurowych |
| 3 | drzwi biurowe dostępne z zewnątrz |
| 4 | drzwi zewnętrzne w obiektach użyteczności publicznej |
2. Trwałość określona jest przez dwie klasy:
- 6 – średnia częstotliwość użytkowania, do 100 tys. cykli
- 7 – wysoka częstotliwość użytkowania, do 200 tys. cykli
3. Masa drzwi nie dotyczy klasyfikacji klamek i szyldów.
4. Odporność ogniowa opisana jest przez dwie klasy:
- 0 – nie dopuszczona do stosowania w drzwiach ognioodpornych i dymoszczelnych
- 1 – dopuszczona do stosowania w drzwiach ognioodpornych i dymoszczelnych
5. Bezpieczeństwo podzielono na dwie klasy:
- 0 – normalne użytkowanie
- 1 – użytkowanie w warunkach wymagających podwyższonego bezpieczeństwa
6. Odporność na korozję zapisano w pięciu klasach:
| Klasa | Poziom odporności |
|---|---|
| 0 | nieokreślony |
| 1 | niski |
| 2 | średni |
| 3 | wysoki |
| 4 | bardzo wysoki |
7. Zabezpieczenie dotyczy odporności na włamanie. Wyodrębniono pięć klas:
| Klasa | Poziom odporności |
|---|---|
| 0 | brak odporności |
| 1 | niski |
| 2 | średni |
| 3 | wysoki |
| 4 | bardzo wysoki |
8. Typ działania dotyczy sposobu działania klamki. Są trzy klasy:
- A – okucie wspomagane sprężyną
- B – okucie obciążone sprężyną
- U – okucie bez sprężyny
Kategoria ta opisuje, czy klamka posiada lub nie tzw. wspomaganie – sprężynę umożliwiającą powrót do pozycji poziomej.
Klamki wewnętrzne charakteryzują się bardziej wysublimowanym designem. Są lżejsze, do ich produkcji używa się mniej odpornych materiałów. Trudno sobie bowiem wyobrazić, że ktoś umieściłby w furtce przed domem klamkę powlekaną 24-karatowym złotem, wysadzaną kryształami Svarowskiego.
Gałka Martinelli DiamantePodział klamek dotyczy także dostępnych zróżnicowanych kształtów:
- klamki
- gałki
- pochwyty
Klamka Manital Le Mans
Klamki współpracują z zamkami, w których mechanizm zamykający jest uwalniany poprzez jej naciśnięcie. Mogość form i materiałów z jakich zostały wykonane jest bardzo duża.
Gałki najczęściej mają formę okrągłą lub owalną. Mogą współpracować z zamkami otwieranymi przez przekręcenie gałki lub przez jej pociągnięcie. Dlatego gałki można podzielić na:
- stałe
- obrotowe
Gałki, podobnie jak klamki, produkowane są w niezliczonych formach i z przeróżnych i materiałów.
Maniglioni, pochwyt Pochwyty otwierają zamki poprzez pociągnięcie. Bardzo często wykorzystywane są w drzwiach przesuwnych. Stosowane są również w nieryglowanych drzwiach wahadłowych. Mogą być montowane na drzwiach lub w specjalnie wyżłobionym w nich otworze. Dlatego rozróżnić można pochwyty:
- zwykłe
- wpuszczane
Pochwyty mogą być montowane również w drzwiach zamykanych na klucz. Otworzenie drzwi jest możliwe dopiero po odblokowaniu rygla kluczem. Pochwyty częściej spotykane są w drzwiach do banków, przychodni, biur, pomieszczeń gospodarczych, aniżeli w mieszkaniach prywatnych.
Warto też wspomnieć o tym, że bardzo często występują formy mieszane – z jednej strony drzwi jest gałka, a z drugiej klamka, albo z jednej klamka, a z drugiej pochwyt. Mamy wtedy do czynienia z klamko-gałką albo klamko-pochwytem. Jeśli zależy Ci, aby gałka lub pochwyt znajdowały się na zewnątrz, a klamka wewnątrz mieszkania, zwróć uwagę na to, czy kupujesz klamkę lewą czy prawą. Dzięki temu unikniesz późniejszej wymiany towaru.
Szyldy i rozety
Festman, szyld długiRazem z klamkami kupuje się szyldy i rozety. Rozeta to montowana u nasady klamki metalowa osłona otworu w drzwiach. Szyld osłania zamek. W przypadku szyldów rozróżnia się dwa rodzaje:
- szyld długi
- szyld dzielony
Hewi, szyld dzielony, kwadratowySzyld długi stanowi podłużną osłonę obejmującą równocześnie otwór klamki oraz zamka. Szyld dzielony składa się z dwóch elementów – rozety i szyldu.
Zarówno szyldy, jak i rozety mogą być montowane na różne sposoby – nakręcane, wciskane, przykręcane do drzwi.
Mogą też mieć różne kształty – owalne, okrągłe, prostokątne, kwadratowe. Należy też przypomnieć, że to właśnie szyldy pełnią bardzo istotną rolę w przypadku zamków i drzwi antywłamaniowych.
Stylistyka
Klamki, jak inne przedmioty sztuki użytkowej, mogą przybierać przeróżne formy. Wizje projektantów często mocno odstają od tradycyjnego wyobrażenia tego przedmiotu. Stąd można pokusić się o podział na klamki:
- tradycyjne
- stylizowane
- designerskie
Klamki tradycyjne to projekty najprostsze. Nie oznacza to jednak, że nudne. Łukowaty lub zupełnie prosty kształt może być doskonałym dopełnieniem szerszego zamysłu estetycznego Twojego mieszkania lub domu. Podpierając się przykładami – zwykła gałka obrotowa, wykonana z jasnego, lakierowanego drewna idealnie wpisze się w projekt domu w stylu eko lub etno, w 
Scilla, mosiężna klamka stylizowanaktórym designerskie, udziwnione klamki wyglądałyby sztucznie.
Klamki stylizowane, bardzo często odlewane z mosiądzu, pięknie zdobione motywami roślinnymi, szyldy z płaskorzeźbami i żłobione rozety, przeznaczone są raczej do pomieszczeń klasycznych, z dużą ilością antyków, bibelotów i wysmakowanych ozdób z dalekiej przeszłości.
Klamki designerskie mogą przybierać formy rozmaite – prostokątów, owali, łuków. Często łączą różne materiały – odlewy metali z kryształami, barwionym szkłem, a nawet polnymi kamieniami.
Designerska klamka z latarką LEDCiekawe jest też łączenie funkcji – np. klamki z latarką ledową. W nocy nie masz problemu z jej odszukaniem, natomiast po odpięciu uchwytu może służyć jako zwykła latarka. Pomysł świetny i przydatny podczas przerw w dostawach prądu, katastrof naturalnych czy pożarów.
Klamki designerskie doskonale pasują do mieszkań urządzonych w oszczędnym stylu nowoczesnym.
Materiały
Jak się okazuje, klamki i gałki mogą być wykonane niemal z każdego materiału – kamienia, złota, srebra, szkła, materiałów sztucznych. Granice wyznacza jedynie poziom użyteczności oraz wyobraźnia projektantów. Jednak najbardziej popularne materiały to:
- aluminium
- znal
- PCV
- stal nierdzewna
- mosiądz
Stopy aluminium są doskonałym materiałem stosowanym w budownictwie. Lekkie, wytrzymałe i odporne na korozję. Nie dziwi zatem fakt, że znalazły również zastosowanie przy produkcji klamek. Ponadto mogą być wykończone na dziesiątki sposobów – imitować złoto, polerowany chrom itp. Obecnie aluminium jest materiałem wiodącym w tej grupie produktów.
Aluminiowe klamki pasują do drzwi wenętrznych i zewnętrznych wykonanych ze wszelkich materiałów – drewna, HDF, MDF, stali, aluminium i PCV.
Znal to stop nieco mniej znany. Jest połączeniem cynku (Zn) i aluminium (Al). Ma podobne właściwości, co aluminium. Klamki wykonane ze znalu mogą być wykończone na wiele sposobów i dzięki temu nadają się montażu w różnych rodzajach drzwi.
PCV najczęściej stosowane jest w przypadku klamek do drzwi balkonowych albo w okien wykonanych z tego samego materiału. Jeżeli montowane są drzwiach zewnętrznych lub wewnętrznych, to raczej w biurach, sklepach, obiektach użyteczności publicznej. PCV jest tanie, trwałe, odporne na czynniki zewnętrzne i łatwe do utrzymania w czystości. Największa wada to sztuczny, plastikowy wygląd.
Gwoli ścisłości należy dodać, że klamki PCV nie istnieją bez aluminium. Jest to nierozerwalne małżeństwo, ponieważ z aluminium wykonane są szyldy i rozety do tego rodzaju klamek. Są stworzone do drzwi z tych samych materiałów – PCV i aluminium.
Stal nierdzewna to materiał bardzo trwały i odporny na uszkodzenia w stosunku do wymienionych wcześniej. Możliwość wykończenia na przeróżne sposoby czyni ze stali materiał dość uniwersalny. Wykonane zeń klamki szczególnie nadają się do drzwi zewnętrznych, antywłamaniowych, a nawet ognioodpornych. Stylistycznie pasują też do drzwi drewnianych, stalowych, z płyty MDF lub HDF. Oczywiście można stalowe klamki umieścić również w drzwiach wewnętrznych. Odlewy stalowe są z reguły droższe od aluminiowych i znalowych.
Mosiądz to klasyka. Właśnie z tego metalu wykonywano klamki retro i robi się to do dzisiaj. Mosiądz świetnie pasuje do klamek stylizowanych, bogato zdobionych, z fantazyjnie odlanymi szyldami. Jest to materiał ciężki i dość drogi.
Oczywiście to nie wszystkie materiały, jakie są używane do produkcji klamek. Jeśli ktoś chce mieć w domu wykończenia mniej pospolite może zamówić klamki np. z metali szlachetnych – srebra, brązu. Klamki złote to jednak ogromne koszty, dlatego częściej stosuje się klamki złocone, nawet kruszcem najwyższej próby: 24-karatowym.
Okazuje się, że pozłacane klamki mogłyby znaleźć zastosowanie w szpitalach. Szlachetny kruszec ma bowiem właściwości antybakteryjne i może służyć jako tarcza przeciw zagrożeniom epidemiologicznym. Na przykład, złoto na klamkach w doskonały sposób ogranicza rozprzestrzenianie się bakterii E-coli. Zatem obok właściwości estetycznych, złote klamki mają również wysokie walory praktyczne.
Wśród innych materiałów, które można zastosować jako elementy ozdobne klamek, znajdują się kamienie szlachetne, wysokogatunkowe szkło, porcelana, tworzywa sztuczne, a także kryształy Svarowskiego, które (jak się okazuje) są dość popularne.
Należy też wspomnieć o drewnie. Można znaleźć drewniane gałki lub klamki z z drewnianym wykończeniem. Materiał ten doskonale komponuje się z klasycznymi drewnianymi drzwiami, w domach, mieszkaniach, gdzie postawiono na ekologię i jak najbardziej naturalne elementy wystroju wnętrza.
Kolejnym materiałem, których chętnie wykańczane są klamki jest skóra naturalna. Sprawia, że klamka jest miękka i ciepła w dotyku. Ponadto sprawia, że wnętrze nabiera elitarnego charakteru.
Wykończenia klamek metalowych
Klamki wykonane z najpopularniejszych stopów metali mogą być wykończone w wielu odcieniach i barwach. Za podstawę należy przyjąć wykończenie polerowane lub szczotkowane (błyszczące) i satynowe (matowe). Oto najpopularniejsze dostępne wykończenia:
- mosiądz
- patyna
- chrom
- nikiel
- stal nierdzewna
- brąz
- srebro
- złoto
| Przykłady klamek z różnych metali z różnego rodzaju wykończeniem | ||||
|---|---|---|---|---|
 |
 |
 |
 |
|
| Kuchinox, znal, mosiądz antyczny | Olarix 72, stal satyna | Prestige, aluminium, złoto | Klamka retro, mosiądz, patyna | |
Niezależnie od tego na jakie wykończenie się zdecydujesz, warto przyjrzeć się produktom oznaczonym symbolem PVD. Posłużmy się przykładem złota. Tradycyjnie naniesione na klamkę złoto, metodą galwaniczną ma strukturę porowatą i w trakcie użytkowania ulega ścieraniu. Złocenie takie nie jest trwałe. PVD to metoda naparowywania próżniowego, stosowana przez NASA do powlekania powierzchni statków kosmicznych. Pozwala na naniesienie całkowicie gładkiej i odpornej na ścieranie i zarysowania warstwy danego metalu. W przypadku promów kosmicznych technologia ta chroni przed uszkodzeniem statku podczas wejścia w atmosferę. Jeśli chodzi o klamki, gwarantuje trwałość koloru i połysku.
Dodatki
Jeśli zakupy zostały już rozpoczęte i klamki zostały wybrane, warto zastanowić się od razu nad dodatkami w tym samym stylu i identycznie wykończonymi. Zwróć uwagę na:
- kołatki – do drzwi wejściowych
- łańcuchy – do drzwi wejściowych
- odboje – do drzwi wejściowych i wewnętrznych
- tuleje wentylacyjne – do drzwi łazienkowych
Producenci i ceny
Najtańsze klamki kupisz już w granicach 10 zł – 20 zł. Jeśli szukasz bardziej wyrafinowanych wzorów, przygotuj też więcej pieniędzy – od 40 do 80 zł. Renomowani producenci światowi każą sobie słono płacić za własne wyroby. Jeśli stawiasz na sprawdzoną, popartą tradycją jakość, licz się z wydatkami na poziomie 150 – 200 zł. Dla osób bardzo wybrednych, poszukujących produktów luksusowych, pozostają bogato zdobione, wysadzane kryształami Svarowskiego, pozłacane klamki lub wyroby designerskie, unikatowe. W jednym i drugim przypadku cena za jeden komplet klamek może sięgnąć kwoty tysiąca złotych, a nawet znacznie ją przekroczyć. Oczywiście granica nie została postawiona w tym miejscu, jeśli Cię na to stać, możesz szukać jeszcze droższych klamek, a bez wątpienia takie znajdziesz.
Jeśli szukasz certyfikowanych klamek z szyldem do drzwi zewnętrznych, sprawdź ofertę firm:
- Axa
- Festman
- Gamet
- Hewi
- Hoppe
- Infinity
- Inox
- LOB
- Porta
- Romus
- Schaffner
Oto wybór uznanych producentów klamek do drzwi zewnętrznych i wewnętrznych, których produkty są na polskim rynku uznane za wyjątkowo dobre, a nawet ekskluzywne:
- Colombo Design
- DND
- Fusital
- Linea-Cali
- Mandelli
- Manital
- Mariani
- Olivari
- Prestige
- Tupai
- Valli & Valli
Gdyby w kręgu Twojego zainteresowania znajdowały się stylizowane klamki retro z mosiądzu, sprawdź produkty firmy:
- Jobda
Poniżej znajduje się lista innych producentów, którzy oferują klamki zarówno do drzwi zewnętrznych, jak i wewnętrznych:
- Barcz
- Domino
- FSB
- Gamet
- Infinity
- Kuchinox
- Metalbud
- Metalplast Częstochowa
- Nomet
- Schaffner
- Schlage
- VDS
Podsumowanie
Wybór klamek do Twojego domu zależy przede wszystkim od fantazji, wystroju wnętrza, gustu i oczywiście zasobności portfela. Nie każdego bowiem stać na zakup pozłacanych gałek wysadzanych kryształami po tysiąc złotych za komplet. Ważne, aby zestawić ze sobą współgrające style. Jeśli urządzasz dom nowocześnie, stylizowane na retro klamki będą powodować dysonans. Za to na pewno świetnie się sprawdzą w mieszkaniu pełnym antyków. Mnogość form i stosowanych materiałów sprawia, że w ofercie rynkowej każdy może znaleźć odpowiednie do własnego mieszkania lub domu klamki.
Życzymy trafnego wyboru!