Jakie farby dekoracyjne kupić?

Malowanie to wyzwanie. Na wybieraniu farb i kolorów spędzisz długie godziny. Przygotowania i samo malowanie strawią jeszcze więcej Twojego czasu i energii. Efekt końcowy może jednak zachwycić jak trylogia Kieślowskiego. Czy wiesz, że istnieje farba, która świeci w mroku?

Kilka pytań, zanim kupisz

Pomalowanie mieszkania nie jest takie proste, jak mogłoby się wydawać.  Na początek należy się zastanowić nad kilkoma kwestiami.

Jakie pomieszczenie zamierzasz pomalować – kuchnię, łazienkę, przedpokój, czy salon?
Stawiasz na gotowe farby, czy wolisz nieograniczony wybór kolorów?
Jakie powierzchnie zamierzasz malować – świeżo tynkowane, czy już wcześniej malowane?

Rodzaje

Farby dekoracyjne można podzielić na kilka grup:

• akrylowe
• lateksowe
• alkidowe
• mineralne

Akrylowe

Najczęściej stosowane i najbardziej uniwersalne, jeśli chodzi o malowanie wewnętrznych ścian i sufitów. Są to farby na bazie wody. Doskonale się rozprowadzają i świetnie kryją.

Lateksowe

Farby zaliczane do akrylowych, ale charakteryzujące się podwyższoną odpornością na ścieranie i zmywalność. Są to farby droższe, stosowane na powierzchniach, które są szczególnie narażone na zabrudzenia – kuchnie, łazienki, korytarze.

Uwaga: unikaj farb lateksowych o wysokim połysku do malowania sufitów. Wymagają one specyficznej techniki nakładania na powierzchnię, tzw. „w jednym kierunku”. Wszelkie niedociągnięcia będą doskonale widoczne. Zamiast jednolitego koloru, możesz mieć sufit w paski.

Alkidowe

To farby przeznaczone do malowania lamperii, poręczy, kaloryferów, ram okiennych, rurek. Zastąpiły farby olejne. Produkowane są na bazie rozcieńczalników chemicznych.

Mineralne

Gatunek na wymarciu. Są to nietrwałe farby w formie proszku rozprowadzanego w wodzie.

Akrylowa: Nobiles Super Akryl	Lateksowa: Baufan Latexcolor	Alkidowa: Empire Furniture Paint

Na sklepowych półkach ponadto znajdziesz farby:

Gruntowe

Są stosowane jako podkład pod farbę kryjącą zamiast tzw. gruntu. Polecane jest szczególnie na świeże tynki, które musza swoje „wypić”, zanim zaczną pokrywać się kolorem.

Antygrzybiczne

Zawierają dodatki antygrzybiczne. Najczęściej są to niezmywalne farby lateksowe przeznaczone do słabo wentylowanych pomieszczeń podatnych na zaleganie się pleśni – spiżarni, łazienek.  

Strukturalne

Są to gęste farby, które można stosować zamiast tynków ozdobnych. Ze względu na swoją konsystencję nie wymagają specjalnego przygotowania podłoża. Doskonale wypełniają ubytki i wygładzają nierówności. Uzyskana faktura zależy przede wszystkim od fantazji malującego i zastosowanych narzędzi – pędzli, wałków, szpachelek lub specjalnych grzebieni. W farbę strukturalną można również zamienić zwykłą farbę akrylowa przez dodanie specjalnego proszku.

Dla alergików

PTA atestuje farbyWszystkie farby akrylowe zostały wyprodukowane na bazie wody. Niemniej jednak produkty przeznaczone dla alergików zostały potraktowane restrykcyjnym programem odchudzającym ze wszelkich uczulających substancji. Takie farby posiadają atest Polskiego Towarzystwa Alergologicznego. Mogą być stosowane w szpitalach, przedszkolach i żłobkach. Potrzebujesz pewnej farby dla alergika, szukaj na puszkach logotypu PTA.

Gruntowa: Beckers Designer Primer	Antygrzybiczna: Sudwest Fugi Stop	Dla alergików: Beckers Designer Vaggfart Helmatt	Farba strukturalna: Baranek Primacol

 

Kolory

Jeśli chcesz pomalować mieszkanie na biało, masz kłopot z głowy. Obowiązujące trendy zachęcają jednak do stosowania barw. Dzięki nim możesz uzyskać różne, ciekawe efekty oraz podkreślić charakter pomieszczenia. Oto co możesz uzyskać, dobierając kolor.

Biały – śmiało można powiedzieć, że to baza wyjściowa. Nie masz pomysłu na mieszkanie – wybierz biel. Sprawdzi się wszędzie i w każdych warunkach. Może też stanowić tło dla innych kolorów.

Czarny – ostrożnie! Doskonale sprawdza się w pokojach zbuntowanych nastolatków. W innych pomieszczeniach zaleca się stosowanie z dużym umiarem, np. w kontraście do barw.

Świetnym pomysłem jest zastosowanie czarnej farby, która przekształci pomalowaną powierzchnię w zmywalną tablicę, po której można pisać kredą. Przykład takiej farby to Studio Finishes Chalkboard Paint firmy Benjamin Moore.  

Czerwony – dodaje energii, działa stymulująco. Czerwienie można stosować niemal we wszystkich pomieszczeniach, jednak rozważnie. Jeśli przesadzisz z tym kolorem, jest duże ryzyko, że nie będziesz czuć się w czerwonym otoczeniu komfortowo. Zatem – czerwony jak najbardziej, ale ostrożnie.

Żółty – rozświetli i ociepli pomieszczenie. Dobrze wpływa na samopoczucie. Uwaga: dla niektórych osób żółty może być drażniący.

Niebieski – kolor uniwersalny. Świetnie sprawdzi się w łazience, kuchni, sypialni i w salonie. Działa na zmysły kojąco.

Pomarańczowy – podobne właściwości do barw wymienionych wyżej. Doskonały do jadalni i pokoju dziecięcego.

Zielony – ma błogosławiony wpływ na samopoczucie. Działa relaksująco. W jasnych odcieniach powiększa pomieszczenia.

Brązowy – jasne brązy, beże świetnie komponują się z rustykalnym wystrojem wnętrza. Stateczne, uspokajające, a zarazem ciepłe.

Należy pamiętać, że wybór barwy powinien być uzależniony od kilku czynników. Jednym z nich są preferencje domowników. Po drugie kolor musi współgrać z podłogą oraz całą wizją wystroju wnętrza – koloru i stylu mebli oraz dodatków.

Poniższy klip pomoże rozwiać Twoje wątpliwości dotyczące doboru koloru.

 

Na rynku do wyboru masz farby kolorowe przygotowane fabrycznie, lub z mieszalnika, przygotowywane na zamówienie.

Gotowe kolorowe farby
Dekoral Power Paint	Dulux Kolory Świata	Magnat Nefrytowa Nuta

Pierwsza opcja pozwala zaoszczędzić czas. Po prostu wybierasz puszkę i na tym kończą się zakupy. Decydując się na nią ograniczasz jednak swój wybór. W ofertach producentów jest bowiem zaledwie kilkadziesiąt kolorów gotowych farb. Mieszanie daje nieograniczony wybór. Tysiące odcieni. Poza tym, według specjalistów, farby z mieszalnika mają lepszą głębie koloru i są nieco trwalsze. Niestety wychodzą drożej. Niektóre sklepy pobierają również opłatę za wykonanie mieszanki (ok. 15 zł). W punktach sprzedaży dostępne są wzorniki, według których dobiera się kolory.

NSC Index 1950Najczęściej stosowane są dwa wzorniki, które zostały przyjęte na całym świecie. Pierwszy to NCS Indeks 1950 (Natural Colors System),  przyjęty za normę w Szwecji, Norwegii i Hiszpanii, stosowany jest przez blisko tysiąc producentów w sześćdziesięciu krajach. Określa 1950 podstawowych barw i odcieni dla farb do malowania elewacji oraz ścian wewnętrznych. Drugi to system RAL stosowany głównie w farbach alkidowych oraz lakierach i farbach olejnych.

Z punktu widzenia marketingowego nazwanie koloru G80Y byłoby rynkowym samobójstwem. Dlatego producenci farb nadają swoim mieszankom nazwy. I tak możesz pomalować swoje ściany w „świetlisty poranek”, „powiew mięty”, „złoto pustyni”, „fiołkowy ametyst”, „tajemnica szafiru”  albo „meksykańską chilli”. Teraz zgadnij, jakie to kolory.

 

Parametry

 

Wydajność

Ze względu na ekonomię, najważniejszym parametrem jest wydajność, która w branży określana jest jako krycie. Wydajność najczęściej obliczana  jest w metrach kwadratowych powierzchni, którą możemy jednorazowo pokryć za pomocą jednego litra farby. 

W zależności od chłonności podłoża oraz rodzaju zastosowanej farby, krycie waha się w granicach 9 – 15 m2/l. Dzięki temu wyliczyć można również koszt pomalowania jednego metra kwadratowego. Przy obecnych cenach jest to od 3 do 6 zł/m².

Przyjmijmy, że do pomalowania masz niewielki pokój 4 x 3 metry. Wysokość mieszkania jest standardowa i wynosi 2,5 metra. Obliczenie powierzchni do pomalowania nie powinno przysporzyć problemów nawet średnio rozgarniętemu uczniowi podstawówki. Wystarczy przemnożyć szerokość ścian przez wysokość mieszkania, wyniki zsumować i następnie przemnożyć przez dwa. Następnie należy policzyć powierzchnię sufitu: mnożąc przez siebie szerokość ścian. Wynik dodajemy. Nie zapomnij odjąć powierzchni okien (ok. 2,25 m²) i drzwi (ok. 2 m²). Wzór może wyglądać tak:

 [(4 x 2,5 + 3 x 2,5) x 2 + (4 x 3)] – [1,5 x 1,5 + 1 x 2] = 42,75

Czyli powierzchnia do pomalowania w naszym teoretycznym pokoju wynosi 42,75 m². Przyjmując, że wydajność farby to 10 m²/l i zakładając pewien margines, do dwukrotnego pomalowania wystarczy 10-litrowy kubeł farby.

Na rynku dostępne są farby określane mianem jednowarstwowych. Jak głoszą reklamy – malujesz raz i uzyskujesz satysfakcjonujący efekt. Zdaniem fachowców, jest to chwyt czysto marketingowy w żaden sposób nie odzwierciedlający rzeczywistości. Każde malowanie, nawet najbardziej wydajną farbą, wymaga nałożenia przynajmniej drugiej warstwy.

Klasa odporności na zmywanie

Kolejna bardzo istotna kwestia to klasa zmywalności, którą określają normy odporności farby PN-EN 13300 oraz PN 92/C-81517.

Według pierwszej wymienionej normy, jest pięć klas odporności farb. Klasy definiowane są na podstawie ubytku grubości warstwy podczas szorowania.

Oto tabela klas, według normy PN-EN 13300:

Klasa	Ubytek w mikrometrach	Ilość cykli czyszczenia
I	<5	200
II	5 – 20	200
III	20 – 70	200
IV	<70	40
V	>70	40

 

Rzadziej stosowana norma PN 92/C-81517 opiera się na ilości cykli mycia ściany na mokro, po których farba całkowicie zniknie ze ściany. I tak w zależności od rodzaju farby potrzeba 2, 3, 4 lub 5 tysięcy cykli szorowania do całkowitego zmycia powłoki farby.

W praktyce – za całkowicie odporne na zmywanie uważa się farby I i II klasy odporności. Pozostałe klasy, po czyszczeniu na mokro tracą kolor i zmieniają fakturę. Jeśli potrzebujesz farby do pomalowania kuchni, łazienki, holu – wybierz klasę I lub II. Pozostałe klasy przeznaczone są do pomieszczeń mniej narażonych na zabrudzenia. Śmiało można powiedzieć, że farby klasy III są odporne na ścieranie na sucho.

III klasa odporności na zmywanie: Flugger Flutex 2S (do sufitów)	I klasa odporności na zmywanie: Tikkurila Optiva 20

 

Skala połysku

Połysk farb określa 6-stopniowa skala:

• supermat (mat)
• mat (mat satynowy)
• półmat
• pół połysk
• połysk
• wysoki połysk

W zasadzie tylko trzy pierwsze stopnie odnoszą się do dekoracyjnych farb akrylowych stosowanych do malowania ścian. Kolejne trzy do farb alkidowych i lakierów.

Skala połysku idzie w parze z klasą odporności. Z reguły im wyższy połysk, tym wyższa klasa odporności. Farby o najwyższym połysku nie zmieniają faktury po myciu. Nie oznacza to jednak, że nie ma matowych farb odpornych na zmywanie. Drogie marki mają w swojej ofercie również takie produkty. Bez problemu znajdziesz matową farbę lateksową I klasy odporności, którą pomalujesz łazienkę albo kuchnię.

Farba która świeci w nocy? Dlaczego nie. Benjamin Moore ma swojej ofercie Glow in the Dark Finish 312, farbę fosforyzującą. Wystarczy 5 minut jasnego światła, żeby przez kolejne 20 minut elementy nią pomalowane świeciły w ciemności. Otwiera wyobraźnię i daje ogromne pole do popisu np. podczas dekoracji pokoju dziecięcego. Produkt został uznany w 2009 roku za odkrycie i otrzymał Laur Konsumenta.

Wszystkie szczegółowe dane dotyczące farby, którą się interesujesz można znaleźć w karcie technicznej produktu, czyli szczegółowej specyfikacji. O taką trzeba zwrócić się do sprzedawcy i ma on obowiązek ją przedstawić. Nie mniej jednak – większość potrzebnych danych – wydajność i połysk – znajdziesz na etykiecie. Zobacz jak wygląda przykład karty technicznej Farby Flűgger Dekso 25.

Producenci i ceny

Obecnie w Polsce nie ma miarodajnych rankingów, które jednoznacznie wskazywałyby, które farby są najlepsze. Ogólnodostępne zestawienia jedynie szeregują poszczególne produkty pod względem popularności, a nie realnej jakości. Pięć lat temu o przeprowadzenie testów na produktach dostępnych w Polsce pokusiła się niemiecka fundacja Warentest. Przebadano 12 różnych farb. Tylko trzy produkty znalazły uznanie wymagających niemieckich sędziów: Bondex Super Wall, Jedynka Gold i Beckers Scotte 3. Współczesnych testów brak. Jedyne co pozostaje, to zdać się na opinie wykonawców i prywatnych użytkowników znalezione na forach internetowych. Przyznać jednak trzeba, że owe opinie są bardzo subiektywne, często sprzeczne i nie poparte badaniami niezależnych ekspertów.

Oto wybrane marki z górnej półki cenowej, które są polecane przez specjalistów i internautów o malarskim zacięciu:

• Beckers
• Benjamin Moore
• Flügger
• Tikkurila

Cena bardzo dobrej farby może swobodnie przekroczyć 40 zł za litr. Nie zdziw się, kiedy znajdziesz 9,5-litrową puszkę farby za blisko 500 zł. To nie pomyłka. 20 zł za litr którejkolwiek z wyżej wymienionych marek to minimum.

A oto bardziej budżetowa wersja naszej listy:

• Bondex
• Dekoral
• Dulux
• Jedynka
• Magnat
• Nobiles
• Śnieżka

Te farby kosztują wielokrotnie mniej –  poniżej 10 zł za litr (najprostsza Jedynka ok. 3,6 zł/l), maksymalnie nieco ponad 20 zł za litr. 10-litrowy kubeł tańszej farby można kupić za 40 – 80 zł.

Podsumowanie

Samodzielne pomalowanie mieszkania może być wyczerpujące, ale z drugiej strony gwarantuje dobrą zabawę i satysfakcję. Pod warunkiem, że wybór farb był trafny, a podłoże pod malowanie zostało przygotowane jak należy. Jakie farby stosować – oto nasze podpowiedzi.

Jakie pomieszczenie zamierzasz pomalować – kuchnię, łazienkę, przedpokój, czy salon?
Kuchnia, łazienka, przedpokój – polecamy farby lateksowe, satynowe, albo półmatowe o dużej odporności na zmywanie – najlepiej I bądź II klasy. Jeżeli ściany mają tendencje do pokrywania się grzybem – zastosuj farbę ze środkiem antygrzybicznym. Salon możesz pomalować tańszą farbą, o gorszych parametrach ścieralności. Sufity powinny być malowane preparatami o najniższym połysku. Pokój dziecinny najlepiej pomalować farbą antyalergiczną.

  Stawiasz na gotowe farby, czy wolisz nieograniczony wybór kolorów?
Sprzedawcy mają w swoim asortymencie kolory gotowe. Z reguły każda marka ma przygotowanych kilkanaście bądź kilkadziesiąt barw. Druga opcja to farby z mieszalnika i nieograniczona paleta kolorów i odcieni. Farby z mieszalnika są trwalsze i bardziej intensywne od tych gotowych.

Jakie powierzchnie zamierzasz malować – świeżo tynkowane, czy już wcześniej malowane?
Na ściany świeżo tynkowane są dwie szkoły. Jedna mówi, że na pierwszą warstwę należy wybrać niedrogą farbę gruntującą, zaś na kolejną droższą wydajną farbę. Według drugiej szkoły, przy pierwszym malowaniu lepiej używać tylko produktów tańszych, ponieważ świeże tynki mają duże pragnienie i „wypijają” bardzo dużo farby.

Podobnie sprawa wygląda jeśli chodzi o ściany, na których leży już wiele warstw. Lepiej zastosować farbę tańszą - kilkadziesiąt a nie kilkaset złotych za 10-litrową puszkę. Kilka warstw starych farb nie daje gwarancji, że długo pozostaną na ścianie. Raczej smutno byłoby oglądać odpadającą ze ściany farbę, która kosztowała 50 zł za litr. Najlepszym, choć o wiele bardziej pracochłonnym i kosztownym rozwiązaniem byłoby usunięcie starych warstw farby i pomalowanie od nowa.

Życzymy wymarzonych kolorów na ścianach!