Jaki zegar kupić?
Od zawsze zdani byliśmy na łaskę i niełaskę poruszających się po cyferblacie wskazówek. W chwilach trudnych poruszały się zbyt wolno, w szczęśliwych zbyt szybko, a w rzeczywistości zawsze tak samo – miarowo i bez sentymentów. Czas jest demokratyczny.
Ale zegary już nie. Jedne są skromne, inne wykonane z przepychem. Jedne trafiały i trafiają do zwykłych domów, inne do arystokratycznych posiadłości.
Rodzaje
Mebus, zegar kwarcowy
z wahadłemPodstawowy podział zegarów dotyczy rodzaju zastosowanego w nich mechanizmu odmierzającego czas. W domach znajdziemy:
- zegary mechaniczne
- zegary elektroniczne (cyfrowe)
- zegary kwarcowe
Zegary mechaniczne znane są od wieków. Wskazówkami porusza mechanizm kółek zębatych. Regulatorem chodu jest zaś wahadło albo balans. Stąd kolejny podział na:
- zegary wahadłowe
- zegary balansowe
Wahadło odpowiada za równe odmierzanie czasu. Kłopot w tym, że jest ono podatne na drgania, dźwięk o wyższym natężeniu czy zmiany temperatury. Dlatego najczęściej zamknięte jest w szafce. Wahadło poruszane jest siłą grawitacji lub za pomocą elektromagnesu czy sprężyny.
Wahadła montowane są również w nowoczesnych zegarach kwarcowych, ale tylko dla ozdoby.
Balans to kółko napędzane sprężyną i obracające się na przemian w obu kierunkach, współpracujące z tzw. wychwytem, który z kolei reguluje pracę całego układu kółek zębatych. Balans jest tzw. wahadłem torsyjnym, niezależnym od grawitacji. Nie musi więc pracować tylko i wyłącznie w pozycji pionowej. Jest dokładniejszy od tradycyjnego wahadła, mniej podatny na drgania i temperaturę. Stosowany jest także w zegarkach na rękę.
Do upowszechnienia się w latach 70-tych ubiegłego wieku zegarków kwarcowych, najczęściej spotykane były właśnie zegary balansowe.
Zegar elektroniczny radiowy TchiboZegary elektroniczne – wyświetlają czas w sposób cyfrowy – na ekranie LCD lub za pomocą diod LED. Zegar elektroniczny działa na zasadzie zliczania impulsów z generatora wzorcowego (najczęściej kwarcowego), który emituje je z określoną częstotliwością. Wynik zaś wyświetlany jest na ekranie. Współczesne zegary elektroniczne są wyposażone w zaawansowane układy pozwalające „upchnąć” w nich całą masę bardziej lub mniej przydatnych funkcji.
Zegary kwarcowe – jak wyżej – działają w oparciu o kryształ kwarcu, który pod wpływem prądu drga z określoną częstotliwością. Drgania zliczane są przez układ elektroniczny, który steruje silnikiem elektrycznym poruszającym wskazówkami. Są to obecnie najbardziej popularne zegary.
Zegary kwarcowe są niezawodne i bardzo dokładne. Wymagają zasilania zewnętrznego – najczęściej pod postacią baterii. Mogą mieć dwa rodzaje sekundników – z ruchem krokowym (wskazówka przeskakuje co sekundę) lub z ruchem płynnym (wskazówka cały czas się porusza).
Dla osób, które cenią sobie ponadprzeciętną dokładność zbudowane zostały na bazie zegarów elektronicznych lub kwarcowych zegary radiowe. Odbierają one sygnał radiowy DCF77 nadawany na falach długich o częstotliwości 77,5 kHz z miasta Mainflingen w Niemczech.
Sygnał DCF77 stanowi wzorzec czasu, pochodzący z tamtejszego cezowego zegara atomowego.
Zegar atomowy jest najdokładniejszym sposobem odmierzania czasu na ziemi. Są jednak sposoby dokładniejsze, „nieziemskie”. Chodzi o zegar pulsarowy. Wykorzystuje on fale elektromagnetyczne emitowane przez pulsary, czyli przez pewien rodzaj gwiazd neutronowych. Pierwszy na świecie zegar pulsarowy został zainstalowany w Gdańsku, w kościele pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w 2011 roku. Zegar kosztował około 450 tysięcy złotych.
W domach zegarów atomowych czy pulsarowych nie znajdziemy.
Ostatni podział zegarów wiąże się z ich umiejscowieniem. W sklepach znajdziesz zegary:
- stojące
- wiszące
Stojące także można podzielić. Niektóre modele to ogromne meble z wielkim wahadłem w środku, inne to niewielkie budziki stawiane na nocnej szafce. Wśród stojących wyróżnia się zegary tzw. kominkowe lub komodowe, charakteryzujące się szeroką podstawą.
Zegary wiszące, jak nazwa wskazuje, wiesza się na ścianach.
Sposób wskazywania godziny
Zegary można też podzielić, ze względu na sposób wskazywania godziny. I tak do wyboru mamy zegary:
- tarczowe
- cyfrowe
- diodowe
- kartkowe/klapkowe
- projekcyjne
- dźwiękowe
Tarczowe to zegary najbardziej tradycyjnie. Na cyferblacie znajdują się cyfry rzymskie lub arabskie. Poruszające się dwie lub trzy wskazówki pokazują godziny, minuty i ewentualnie sekundy. Czasem w cyferblat wbudowany jest datownik pokazujący datę – dzień i miesiąc. Za pomocą wskazówek czas pokazują zegary mechaniczne i kwarcowe.
Zegary cyfrowe najczęściej wyświetlają czas na monochromatycznym ekranie LCD.
Diodowe za pomocą zapalających się i gasnących w różnych konfiguracjach diod LED.
Kartkowe – mogą być mechaniczne i kwarcowe. Wskazują godzinę za pomocą przekładających się klapek (jak w mechanizmach wskazujących odjazdy pociągów na dworcach), na których zapisane są godziny i minuty.
Projekcyjne – to zegary elektroniczne(najczęściej z wyświetlaczem LCD) z wbudowanym projektorem, wyświetlającym godzinę, a czasem też datę i dzień tygodnia na ścianie.
Dźwiękowe – są to zegary przeznaczone dla osób niewidomych. Po naciśnięciu przycisku podają godzinę. Z reguły posiadają też wyświetlacz LCD.
| Tarczowy | Cyfrowy LCD | Diodowy |
 |
 |
 |
| Zegar ścienny Atrix | Philips ze stacją pogodową | Karlsson Cube |
| Klapkowy | Projekcyjny | Dźwiękowy |
 |
 |
 |
| Biurkowy "no name" | Star Wars | Lumen - mówiący po polsku |
Wzornictwo i materiały
Designerski zegar rurkowy Canna
z pracowni ChronArteJeśli chodzi o wzornictwo, można wyróżnić trzy podstawowe linie:
- klasyczną
- współczesną
- designerską
Klasyczna nawiązuje do antyków, zegarów stojących i wiszących, często bogato zdobionych.
Współczesna rozwidla się w dwóch kierunkach – prostym i ascetycznym lub gadżeciarskim z rozbudowaną paletą funkcji.
Zegary designerskie, podobnie jak niektóre klasyczne, mogą być prawdziwymi dziełami sztuki. Forma potrafi bywa zaskakująca, zaś spojrzenie na odmierzanie i pozakazywanie czasu zupełnie odmienne od tego, do czego jesteśmy przyzwyczajeni. Przykłady takich zapierających dech w piersiach zegarów znajdziecie tutaj.
Materiały też mogą być przeróżne. W zegarach klasycznych czy nawet we współczesnych materiały są do przewidzenia:
- drewno
- szkło
- metale
- plastik
Tak w zegarach designerskich zastosowane może być dosłownie wszystko. Żaden materiał nie powinien być zaskoczeniem.
Do salonu, pokoju dziecięcego, sypialni lub biura
Obecnie jesteśmy zasypani taką ilością produktów, że bez problemu możemy znaleźć charakterystyczny zegar do każdego pomieszczenia w mieszkaniu. Sprawdźcie nasze propozycje do salonu, korytarza, biura, pokoju dziecięcego, sypialni, jadalni i biura.
| Na korytarz | Do salonu | Do biura |
 |
 |
 |
| Ribbon Stainless Steel Wall Clock | High Noon Umbra | NeXtime Testpage |
| Do pokoju dziecięcego | Do sypialni | Do jadalni |
 |
 |
 |
| Hedgehog Clock | Adler | Fork and Spoon |
Funkcje dodatkowe
Niektóre zegary oprócz pokazywania czasu mają funkcje dodatkowe. Zegary klasyczne często wyposażone są w:
- gongi
- pozytywki
- kukułki
- dzwonki
- piszczałki
Zegary nowoczesne mogą mieć wbudowane:
- budziki
- radiobudziki
- projektory
- termometry
- stacje pogodowe
Producenci i ceny
Niegdyś produkcja zegarów była prawdziwą sztuką. W każdym kraju było kilku mistrzów, którzy trudnili się wykonywaniem tych skomplikowanych urządzeń. Te czasu się jednak skończyły.
Obecnie godziny i minuty odmierzają urządzenia wyprodukowane przede wszystkim na dalekim wschodzie.
Są oczywiście marki takie jak holenderski NeXtime, niemiecki Adler, czy duński Karlsson, którzy współpracują z europejskimi projektantami.
Rozpiętość cenowa zegarów jest olbrzymia. Do 100 zł z powodzeniem kupisz naprawdę fajny zegar stojący lub wiszący, zegar komodowy, a nawet radiowy. Oczywiście, im wyższa cena, tym lepsze materiały oraz bardziej wysmakowany design.
Jeżeli jednak masz więcej gotówki do wydania i chcesz kupić zegar, który równocześnie będzie stylowym meblem z dębowego drewna, 10 tys. złotych może być kwotą niewystarczającą.
Podsumowanie
Zegary bywają naprawdę piękne. Zarówno miłośnicy klasyki, jak też amatorzy nowoczesnego wzornictwa mają nieprzebrane zasoby do wyboru. Dlatego przed zakupami warto zawęzić swój cel. Na przykład przyjąć, że chodzi o nowoczesny, wiszący zegar do jadalni. Wtedy poszukiwania będą znacznie prostsze.
Życzymy dużo czasu odmierzanego pięknymi zegarami.