Woda jest najważniejszym elementem naszej diety. Problem w tym, że jakość kranówki często pozostawia wiele do życzenia – czuć w niej chlor, żelazisty posmak, ma niezbyt przyjemny kolor i zapach. Są jednak sposoby na szybkie i skuteczne uzdatnienie wody do picia – stosowane w gospodarstwach domowych filtry.
Zła jakość wody negatywnie odbija się na życiu domowników. Herbata, kawa, gotowane na wodzie dania z powodu zanieczyszczeń tracą wiele na smaku. Zmorą mieszkańców wielu miast jest wysoka zawartości w kranówce chloru, który nie dość, że zakłóca smak naparów i potraw, to jeszcze wpływa negatywnie na nasze zdrowie. I to nie tylko kiedy pijemy chlorowaną wodę, lecz również kiedy bierzemy kąpiel lub prysznic. Kolejnym problemem jest woda twarda o dużej zawartości węglanu wapnia. Z tego powodu cierpi armatura kuchenna i łazienkowa oraz urządzenia AGD, takie jak
zmywarki,
pralki,
czajniki, w których osadza się kamień. Najłatwiej zobrazować twardość wody posługując się francuską metodą pomiarową, określającą zawartość CaCO
3 w miligramach na litr wody. Oto jak wygląda tabela twardości wody:
Twardość wody |
Zawartość CaCO3 (mg/dm3) |
bardzo miękka |
10 – 70 |
miękka |
80 – 140 |
średnio twarda |
150 – 230 |
dość twarda |
240 – 320 |
twarda |
330 – 400 |
bardzo twarda |
powyżej 400 |
Twardość wody najłatwiej sprawdzić, telefonując do lokalnych wodociągów lub zlecić badanie wyspecjalizowanemu laboratorium. Można też przeprowadzić badania w warunkach domowych – przeznaczone są do tego specjalne krople (dość dokładna metoda) oraz wskaźniki papierowe (najmniej dokładna metoda).
Miękka woda bez zawartości chloru jest łaskawsza dla skóry (nie wysusza podczas kąpieli). Pozwala również zaoszczędzić na detergentach. W przypadku miękkiej wody uzyskuje się równie wysoką skuteczność, stosując ledwie połowę ilości płynu do mycia naczyń czy proszku do prania, jakiej należałoby użyć przy wodzie twardej lub bardzo twardej.
Uwaga! Picie twardej wody nie jest szkodliwe. Jej zmiękczanie do spożycia nie jest więc konieczne.
Chlor i węglan wapnia to jednak nie jedyne niekorzystne składniki wody w naszych kranach. Do tego należy doliczyć jeszcze bakterie, wirusy, zanieczyszczenia mechaniczne jak również całą masę pierwiastków i związków chemicznych, jak np. azotany, które kranówkę zanieczyszczają.
Jest wiele metod, mniej lub bardziej skutecznych, które pozwalają na oczyszczenie wody.
Technologie filtrowania
Technologii uzdatniania wody jest bardzo dużo. Niektóre są jednak częściej stosowane ze względu na nieskomplikowaną instalację. W poniższej tabeli znajdziesz opis wybranych przez nas filtrów, sposobów i skuteczności ich działania.
Rodzaj technologii |
Sposób działania |
Zakres oczyszczania |
sedymentacyjna |
filtrowanie mechaniczne, woda pod wpływem grawitacji przechodzi przez wkłady filtrujące, w których osadzają się zanieczyszczenia |
usunięcie zanieczyszczeń mechanicznych o dość dużej średnicy, powyżej 1 mikrometra (µm), mułu, piasku, włókien i innych osadów |
węglowa |
w procesie filtracji wykorzystuje się wkłady ze specjalnie preparowanego węgla aktywowanego o silnych właściwościach absorpcyjnych |
poprawa smaku, zapachu, barwy wody, usunięcie chloru i jego pochodnych oraz substancji organicznych i fenoli |
odżelaziająca |
najczęściej wykorzystywany jest proces utleniania żelaza poprzez napowietrzanie wody |
usunięcie związków żelaza i manganu |
zmiękczająca |
wykorzystuje wymianę jonów wapniowych i magnezowych na jony sodu. Proces zachodzi w syntetycznych złożach jonowymiennych przy udziale soli |
zmiękczenie wody, usunięcie związków żelaza i manganu |
lampowa UV |
napromieniowanie wody światłem ultrafioletowym |
usunięcie bakterii i wirusów |
odwrócona osmoza |
filtrowanie pod ciśnieniem przez półprzepuszczalną błonę, przez którą przechodzą jedynie proste i czyste cząsteczki wody |
usunięcie zanieczyszczeń mechanicznych, chemicznych, bakterii, wirusów, związków organicznych, efekt: niemal całkowicie czysta woda |
W gospodarstwach domowych z reguły stosowane są trzy rodzaje filtrów:
- zmiękczające wodę
- węglowe
- wykorzystujące zjawisko odwróconej osmozy
Zmiękczacz wody FlamingoZmiękczacze wody mają doskonały wpływ na urządzenia AGD oraz na skórę i włosy. Najczęściej montowane są centralnie w domach jednorodzinnych. Nie gwarantują jednak oczyszczenia wody z wielu niekorzystnych związków chemicznych i organicznych. Dlatego, jeśli zależy Ci na wodzie pitnej o doskonałej jakości, warto pomyśleć o montażu w kuchni dodatkowego filtra węglowego lub zakupie filtra dzbankowego. Sprzęt niemal bezobsługowy. Należy tylko dbać o właściwy poziom soli.
Filtry węglowe najczęściej połączone są z systemem filtrów sedymentacyjnych (sznurkowych lub polipropylenowych). Oczyszczają więc wodę z zanieczyszczeń mechanicznych, chemicznych i mikrobiologicznych. Mogą być montowane w kuchni lub łazience. Poprawiają smak, zapach i kolor wody. Doskonale uzdatniają wodę do spożycia i gotowania. Usuwają też chlor, dzięki czemu świetnie sprawdzają się w łazience. Wymagają okresowej wymiany wkładów węglowych i ewentualnie wkładów sedymentacyjnych – z reguły co kilka miesięcy.
Odwrócona osmoza oczyszcza absolutnie ze wszystkiego, co owocuje uzyskaniem krystalicznie czystej wody. Niestety usunięte zostają również minerały, stąd też razem z filtrami stosowane są mineralizatory (woda jest demineralizowana, a później mineralizowana). Największa wada tej metody wiąże się ze zużyciem wody. Aby uzyskać 5 litrów oczyszczonego płynu, należy zużyć od 40 do 90 litrów wody surowej. Większa część przechodzącej przez filtr wody trafia do ścieków.
W przypadku tego rodzaju filtrów okresowej wymianie podlegają półprzepuszczalne membrany, a także wkłady węglowe i sedymentacyjne (o ile są zastosowane).
W przypadku nowoczesnych filtrów, producenci łączą w jednym urządzeniu kilka technologii. Najczęściej stosowane w filtrach procesy są wielostopniowe (nawet 5, 6 i 7-stopniowe). Filtry działające w oparciu o odwróconą osmozę najczęściej są połączone z filtrami węglowymi i sedymentacyjnymi. Na początku woda przechodzi przez filtry sedymentacyjny i węglowy i dopiero następnie trafia na membranę osmotyczną. Ostatni etap oczyszczania to również filtr węglowy.
Złożone filtry węglowe wspomagane są filtrami sedymentacyjnymi i lampami UV.
Rodzaje filtrów
Mówiąc o rodzajach filtrów do wody, trzeba też wziąć pod uwagę sposób ich budowy oraz miejsce montażu. Do wyboru masz filtry:
- dzbankowe
- nakranowe
- naszafkowe (stojące)
- podzlewowe (podszafkowe)
- łazienkowe
- centralne
Brita, filtr dzbankowyFiltry dzbankowe to rozwiązanie najprostsze. Dzbanek wyposażony w filtr (najczęściej węglowy) oczyszcza wpadającą doń wodę. Oczyszczanie nie następuje natychmiastowo i na czystą wodę trzeba chwilę poczekać. Tego rodzaju rozwiązanie pozwala na poprawę smaku i zapachu wody oraz na usunięcie z niej chloru i zanieczyszczeń mechanicznych o średnicy od 5 µm w górę. W przypadku filtrów tego typu nie można mówić o bardzo dokładnym oczyszczeniu wody, która wciąż może zawierać bakterie i niekorzystne dla nas związki chemiczne. Dzbanki wymagają też dość częstej wymiany wkładów filtrujących.
Aquafiltrer FCTS-FH2000, nakranowyNakranowe - są to w zdecydowanej większości filtry węglowe montowane przy kranie. Filtrują wodę pod wpływem ciśnienia w sieci. Nie trzeba więc długo czekać na czysty ostateczny produkt. Poprawiają smak i jakość wody. Oczyszczają ją z chloru, związków chemicznych oraz zanieczyszczeń mechanicznych. Mają umiarkowaną cenę i są bardzo łatwe w montażu. Wymagają okresowej wymiany wkładów węglowych.
Naszafkowe (stojące) - montowane są na powierzchni szafki obok zlewu. Są bardzo proste w instalacji. Z reguły wykorzystują technologię sedymentacyjną i węglową, dzięki czemu oczyszczają wodę z chloru, związków chemicznych oraz zanieczyszczeń mechanicznych. Wymagają okresowej wymiany wkładów.
UST-M RO5, odwrócona osmoza,
filtr podszafkowyPodzlewowe - jak sama nazwa wskazuje, ich miejsce znajduje się pod zlewem. Z jednej strony podłączane są do sieci, zaś z drugiej wyprowadzone do trójdrożnego lub osobnego kranu (o tym w dalszej części tekstu). Mogą to być filtry pracujące na zasadzie odwróconej osmozy lub filtry węglowe (połączone często z filtrami sedymentacyjnymi). Rozwiązanie to jest o tyle ciekawe, że jest niewidoczne. Cała instalacja kryje się bowiem w podzlewowej szafce. Dużym plusem jest także nieskomplikowana instalacja.
Bluefilters
AWF-SWR-KDF,
prysznicowyŁazienkowe - mogą być zamontowane na kranie, w przewodzie prysznicowym lub ukryte w szafce pod umywalką. Najczęściej są to filtry węglowe. Można też spotkać „słuchawki” prysznicowe, które jednocześnie pełnią rolę filtra mechanicznego i węglowego (w rączce umieszczone są specjalne, wymienne wkłady wypełnione aktywowanym węglem, kwarcem oraz innymi minerałami). Można też wybrać specjalne kule do kąpieli z wkładem, który eliminuje z wody chlor. Wystarczy do wypełnionej wanny wrzucić kulę i kilkukrotnie przeciągnąć ją w wodzie.
Centralne - najczęściej są to zmiękczacze wody montowane tuż przy hydroforze w domach jednorodzinnych lub w pralniach, kawiarniach, myjniach i innych zakładach usługowych. Zmiękczona woda dostarczana jest do wszystkich urządzeń i kranów w obiekcie. Ma zbawienny wpływ na instalację centralnego ogrzewania oraz urządzenia AGD i skórę oraz włosy domowników. Mogą to być też filtry węglowe i sedymentacyjne o dużej wydajności.
Parametry
Do najważniejszych parametrów filtrów do wody należą:
- wydajność
- rozmiary
- rozmiar przyłącza
- maksymalne ciśnienie pracy
- maksymalne ciśnienie uderzeniowe
- temperatura pracy
- żywotność wkładów i lamp UV
Wydajność
Przeciętny Polak, według różnych źródeł, zużywa codziennie od 200 do nawet 400 litrów
wody. Decydując się na filtr zamontowany centralnie, trzeba brać pod uwagę potrzeby wszystkich domowników. Producenci bardzo często określają wydajność, biorąc pod uwagę ilość osób w danym gospodarstwie domowym. I tak możemy spotkać filtry przeznaczone dla 2, 4, 5, 6-osobowych i większych rodzin.
Typowo kuchenne filtry węglowe charakteryzują się dość wysoką wydajnością wahającą się w granicach od 100 do 200 litrów na godzinę. Taka przepustowość gwarantuje ciągłe zaopatrzenie w uzdatnioną wodę pitną nawet dużej rodziny.
Membrany osmotyczne w tej kwestii wypadają blado. Ich przepustowość w przeciętnych urządzeniach waha się w granicach 200 – 300 litrów na dobę, co w przypadku użytkowania filtra w kuchni jest zupełnie wystarczające. Najbardziej wydajne, profesjonalne filtry tego typu mają wydajność sięgającą 3000 l na dobę.
Rozmiary
O ile nie umieszczasz filtrów w piwnicy tuż przy hydroforze, istotne są również rozmiary. Dobrze jeśli są one jak najmniejsze z równoczesnym zachowaniem dobrej wydajności urządzenia, zwłaszcza jeśli filtr instalowany jest na zewnątrz, tuż przy kranie. Filtry podszafkowe są nieco większe, ich rozmiary (np. 40 x 40 x 15 cm) pozwalają jednak na bezproblemowy montaż pod zlewozmywakiem.
Rozmiar przyłącza
Kupując filtr warto sprawdzić, czy rozmiar przyłącza pokrywa się z rozmiarem rurek. Najczęściej przyłącza mają rozmiar 1/8, 1/4 lub 1/2 cala. Można też znaleźć modele, w których można dostosować rozmiar przyłącza do każdej z wymienionych wcześniej wartości.
Maksymalne ciśnienie pracy
Należy pamiętać o tym, że filtrowanie obniża ciśnienie wody i często przy wyjściu z filtra może być nawet kilkukrotnie niższe jak przy wejściu. Z reguły ciśnienie pracy filtrów wynosi od 3,5 do 4 atmosfer.
Maksymalne ciśnienie uderzeniowe
Określa maksymalną wartość ciśnienia, z jaką woda jest dostarczana do filtra. Producenci raczej dbają o to, aby wytrzymałość urządzenia przewyższała standardowe ciśnienie spotykane w instalacji wodnej w gospodarstwach domowych. Bardzo często maksymalne ciśnienie uderzeniowe wynosi aż 20 atmosfer.
Temperatura pracy
Należy pamiętać o tym, że filtry wody nie mogą pracować w temperaturze poniżej zera. Najczęściej temperatura pracy tego rodzaju urządzeń waha się w granicach 2
oC – 50
oC.
Żywotność wkładów i lamp UV
Wkłady sedymentacyjne jak i węglowe powinny być wymieniane co 2 – 4 miesiące, w najlepszym wypadku co pół roku.
Markowe membrany osmotyczne biją na głowę inne wkłady. Ich żywotność oceniana jest na 3 do 5 lat. Żywotność lampy UV to ok. 12 miesięcy.
Akcesoria dodatkowe
Royal Water Cristalle Exclusive,
sterowana komputerem stacja uzdatniania wodyDecydując się na zakup filtra wody, trzeba też pomyśleć o akcesoriach dodatkowych takich jak:
- osobna bateria na oczyszczoną wodę
- bateria trójdrożna
- wkłady
Oczyszczona woda w filtrach kuchennych najczęściej zostaje wyprowadzona do osobnej baterii. Można też pokusić się o zakup baterii trójdrożnej z ciepłą, zimną i oczyszczoną wodą.
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, wkłady do filtrów mają ograniczoną żywotność i wymagają okresowej wymiany. Niektóre modele dla ułatwienia zostały wyposażone w wskaźnik zużycia wkładów.
Na rynku dostępne są również ekskluzywne stacje uzdatniania wody, w których procesami oczyszczania steruje komputer.
Producenci i ceny
Poszukując filtra do wody zwróć uwagę na następujące marki:
- Airwatec
- AquaFilter
- AtlasFiltri
- AquaPure
- Bluefilters
- Blue Water
- Brita
- BWT
- Dafi
- FITaqua
- Electrolux
- Hydrologic
- Laica
- Pentair Water
- Puricom
- Royal Water
- UST-M
- Zelmer
Najtańsze są filtry dzbankowe. Ich cena to ok. 50 zł. Niewiele droższe są najprostsze filtry nakranowe. Można je kupić już za 60 – 80 zł. Ceny filtrów naszafkowych wahają się w granicach 100 – 150 zł. Za urządzenia podszafkowe sedymentacyjno-węglowe zapłacisz od 150 do 300 zł. Koszt zakupu przeciętnych filtrów z membranami osmotycznymi oscyluje między kwotą 300 a 500 zł. Najlepsze, najbardziej wydajne urządzenia, w których wielostopniowymi procesami oczyszczania steruje komputer mogą kosztować nawet 5 tys. zł.
Podsumowanie
Najczęściej poszukiwane są filtry do kuchni. Jeśli nie zamierzasz wydawać zbyt dużej kwoty, a przy okazji chcesz jedynie filtrować wodę na kawę i herbatę, Twoje potrzeby spełni filtr dzbankowy. Jego wydajność jest jednak bardzo ograniczona. Dlatego, przy odrobinę większym budżecie, warto rozpatrzyć zakup filtra nakranowego lub naszafkowego. Jeśli stawiasz na bardziej profesjonalne urządzenia, doskonałym wyborem będzie zakup podszafkowego systemu oczyszczania wody. Systemy stosujące odwróconą osmozę przeznaczone są dla osób najbardziej wymagających, które chcą mieć we własnej kuchni doskonale czystą wodę.
Życzymy smacznej i czystej wody w kranie!