Jaką maszynę do szycia kupić?

Maszyna do szycia przyda się każdemu, kto zaczął lub chce zacząć przygodę z krawiectwem. Wybór nie jest łatwy: możesz kupić tradycyjną maszynę mechaniczną, elektroniczną albo najbardziej nowoczesną, czyli komputerową. Nasz poradnik pomoże Ci zrozumieć skomplikowane funkcje maszyn i dobrać model do swoich potrzeb. Maszyna do szycia to wynalazek drugiej połowy XIX wieku, opatentowany przez Isaaca Singera. Do dziś powstają maszyny sygnowane jego nazwiskiem, a słynne signerowskie stoliki pod tak zwane stębnówki nożne – prototypy współczesnych maszyn – stały się symbolem stylu vintage. Od tego czasu maszyny przeszły poważną rewolucję. Modeli jest sporo, różni je nie tylko liczba funkcji, ale też automatyzacja, dlatego decyzja o wyborze odpowiedniej maszyny powinna być poprzedzona wnikliwym przestudiowaniem tematu.

Rodzaje

Maszyny mechaniczne

Maszyna mechaniczna, Janome 920 z płynną regulacją gęstości szerokości szycia Wciąż popularne, mimo iż wiele domowych urządzeń przeszło fazę komputeryzacji. Od pierwowzoru różni je zastosowanie elektrycznego silnika. Prędkość jego pracy jest regulowana dzięki nożnemu rozrusznikowi (regulatorowi). Dobieranie odpowiednich parametrów wybranego ściegu wykonuje się w takich maszynach manualnie. Mechaniczne maszyny dzielą się na:

• takie, które mają płynną regulacje gęstości i szerokości szycia (wybiera się dowolny ścieg np.zyg-zak, oddzielnym pokrętłem/suwakiem ustawia żądaną szerokość i następnym pokrętłem/suwakiem dobiera odpowiadającą wymaganiom gęstość szycia)
• takie, które mają skokową regulacje lub nie mają ich wcale (modele prostsze, tańsze)

Maszyny elektroniczne

Maszyna elektroniczna, Brother DS-120To modele, które zamiast suwaków czy pokręteł posiadają specjalne przyciski, elektronicznie dopasowujące ustawienia maszyny (np. szerokość, gęstość szycia) do wybranego ściegu lub funkcji szycia. Co ważne, ustawienia te można modyfikować w dopuszczalnym zakresie (maszyna nie przyjmie błędnych ustawień). Maszyny elektroniczne standardowo posiadają ekran LCD, który ułatwia obsługę. Umożliwiają szycie większej liczby ściegów, mają więcej funkcji niż maszyny mechaniczne.

Maszyny komputerowe

Maszyna komputerowa, Janome TXL607Różnica między maszynami komputerowymi i elektronicznymi jest niewielka. Warto jednak wiedzieć, że maszyny komputerowe to takie, które umożliwiają zapisywanie własnych ustawień, a dzięki temu: łączenie funkcji, zapamiętywanie wzorów. Maszyny komputerowe mają też literki, pozwalają wyszywać alfabet. To najbardziej nowoczesne (i uwaga: najdroższe) modele maszyn. Nadają się dla najbardziej wymagających użytkowników, którzy szukają uproszczeń obsługi i szyją już od jakiegoś czasu.

Wiele maszyn elektronicznych i komputerowych nie wymaga używania nożnego rozrusznika.

A może overlock (owerlok)? Szukając maszyny do szycia, zapewne zetkniesz się z terminem „overlock”. To urządzenie służące przede wszystkim zszywania elementów elastycznych tkanin i obrzucania ich, zabezpieczania przed pruciem – wysnuwaniem się. Nazwa pochodzi od rodzaju ściegu – overlock – służącego do obrębienia, wykańczania, obszywania materiałów. Obecnie domowe modele overlocków posiadają szereg innych funkcji, bardziej zaawansowane – tak zwane coverlocki – mają także inne wzory ściegów.

Schemat budowy

Elementy budowy i wyposażenie

Pierwszym krokiem przed wyborem maszyny do szycia jest opanowanie podstawowych elementów jej budowy oraz zrozumienie, do czego służą. Poniżej znajdziesz wykaz podstawowych elementów wyposażenia maszyn do szycia opatrzony naszymi wyjaśnieniami: wolne ramię (wysięg) – jest to bardzo ważna część maszyny, która powstaje po zdjęciu przedłużki wysięgu. Dzięki temu pole szycia zmniejsza się, a Ty możesz obszywać np. nogawki, mankiety (zobacz schemat budowy).

Niektóre maszyny są wyposażone w stolik, który zwiększa powierzchnię szycia. To także bardzo przydatny element, który umożliwia dokładniejsze szycie większych płatów materiału. Takie rozwiązanie znajdziesz np. w modelu Toyota Jeans.

chwytacz – to istotny element maszyny do szycia, który znajduje się pod płytką igłową – tam, gdzie wkłada się bębenek razem ze szpulką. Do wyboru masz: chwytacz wahadłowy lub chwytacz półrotacyjny i rotacyjny. Kupując model z chwytaczem wahadłowym, musisz się liczyć z tym, że zakładanie nitki na szpuleczkę zajmuje więcej czasu. Chwytacz rotacyjny jest wygodniejszy, poza tym sprawia, że maszyna nieco ciszej pracuje. naprężacz nici – znajduje się na górnej części obudowy, może być manualny (w modelach mechanicznych, niektórych elektronicznych) lub automatyczny (we współczesnych maszynach komputerowych i elektronicznych). Transporter 7-ząbkowy, JUKI oświetlenie – w zasadzie konieczne. Starsze modele maszyn posiadają oświetlenie tradycyjne, natomiast nowsze: diody LED lub halogeny. transporter – znajduje się na płytce ściegowej, składa się z ząbków, które po uruchomieniu służą do posuwu materiału podczas szycia. Może ich być więcej lub mniej – im więcej, tym przesuwanie jest płynniejsze.

Wyłączany transporter (chowane ząbki) to obecnie standard, który umożliwia manualne przesuwanie materiału. Jeżeli maszyna nie ma takiej funkcji, to z pewnością jest przynajmniej wyposażona w płytkę przykrywającą ząbki.

pojemnik na akcesoria – jeśli jest, zwykle znajduje się w przedłużce wysięgu (czasem stanowi osobny element). Warto kupić maszynę, która taki pojemnik posiada, dzięki niemu przydatne, a często niezbędne do obsługi akcesoria, masz zawsze pod ręką. szpulki – posiada je każda maszyna, służą do nawijania nici. Jedną ze szpulek zakłada się na trzpieniu szpulacza, który znajduje się na górze obudowy, drugą należy założyć w bębenku, który znajduje się w dolnej części obudowy. Warto pamiętać, że pierwsze nawijanie nici może przysparzać problemów, dlatego koniecznie trzeba posiłkować się instrukcją. Standardowo maszyny do szycia posiadają w zestawie 2-4 szpulki.

Sprawdź, czy maszyna ma w zestawie inne ważne elementy: nakładki na szpulki, trzymaki szpulek, a także przydatny – drugi, zapasowy trzpień.

stopki – stopka to jeden z ważniejszych elementów każdej maszyny do szycia. Oprócz stopki uniwersalnej, umożliwiającej szycie każdym ściegiem, większość modeli posiada też stopki niestandardowe, np. stopkę do suwaków, która umożliwia wszywanie zamków (bardzo przydatna), stopkę do obszywania dziurek, stopkę do podszywania czy stopkę do szycia ozdobnymi ściegami i stopkę do przyszywania guzików. Im więcej stopek w zestawie, tym bardziej funkcjonalna maszyna. Pamiętaj jednak, że zawsze możesz je dokupić. igły – jedna igła to zdecydowanie za mało, każdy, nawet początkujący krawiec, powinien się zaopatrzyć w komplet. Niestety, zarówno maszyny z niższej, jak i z wyższej półki, mają bardzo mało igieł na wyposażeniu, zazwyczaj jest to kilka sztuk uniwersalnych, średniej grubości. Warto pamiętać o uzupełnieniu kompletu, jeśli maszyna nie ma go w zestawie.

Do modeli niektórych maszyn dołączona jest igła podwójna, która służy do szycia dwukolorowych wzorów.

prowadnik – umożliwia szycie ściegiem krytym, który sprawia, że wkucia igły są niemal niewidoczne. Eksperci zaznaczają, że Podnośnik kolanowy od prowadnika znacznie lepsza jest specjalna stopka do ściegu krytego. podnośnik kolanowy – to specjalna dźwignia, która pozwala na podnoszenie i opuszczanie stopki za pomocą kolana. narzędzie krojcze, narzędzie do rozpruwania – przydatne gadżety ułatwiające krojenie i szycie, niezbędne dla każdego, nawet początkującego krawca. szczoteczki do czyszczenia – z pozoru nieważne, ale w praktyce bardzo istotne akcesoria, które pomogą utrzymać Twoją maszynę w czystości. wkrętarki i śrubokręty – pomogą Ci między innymi wkręcić lub wymienić żarówkę. Przydatne, warto mieć je pod ręką. walizka – bardzo ważna, szczególnie, jeśli nie zamierzasz trzymać maszyny cały czas na stole. Najlepiej, jeśli jest wykonana z dobrego – czytaj: sztywnego – materiału. Raczej odradzamy miękkie pokrowce na maszyny do szycia.

Zwróć uwagę na materiał, z którego wykonana jest obudowa. Im więcej metalowych części, tym lepiej, tym dłużej będzie Ci służyć.

Ściegi

Liczba wzorów ściegów to jeden z podstawowych parametrów każdej maszyny do szycia, chyba że szukasz modelu wyłącznie do obszywania brzegów tkanin (w takim wypadku wystarczy Ci maszyna typu overlock). Liczba wzorów ściegów w maszynach waha się od 10 do nawet 250. Najmniej wzorów mają najtańsze i najprostsze maszyny mechaniczne, za to najwięcej: maszyny komputerowe.

Najważniejsze ściegi, które powinna posiadać każda maszyna, nawet dla początkującego krawca/krawcowej, to: ścieg prosty (używany do zszywania tkanin, do wszywania zamków, do pikowania) i zygzakowy (używany do obrębiania i wszywania gumek, guzików).

Wzory ściegów maszyny Łucznik Kinga 2011 Poniżej znajdziesz przykłady innych przydatnych ściegów użytkowych:

• ścieg kryty – stosuje się go razem z prowadnicą, umożliwia obrębianie, skracanie spodni, spódnic, szwy dzięki niemu są praktycznie niewidoczne.
• ścieg overlockowy (owerlokowy) – stosuje się go do zszywania i obrębiania tkanin. Najbardziej przydatne są: zamknięty ścieg overlockowy i ścieg overlockowy ukośny. Najładniej prezentuje się ścieg superoverlockowy – posiadają go maszyny elektroniczne i komputerowe.
• potrójny ścieg prosty – ścieg do wzmacniania szwów, nadaje się też do obrębiania elastycznych tkanin, np. stretchu.
• ścieg cerujący – w połączeniu z odpowiednią stopką umożliwia cerowanie dziur, bardzo przydatny.
• ściegi elastyczne – stosuje się je do delikatnych tkanin, popularne odmiany to: ścieg siatkowy, ścieg łukowy, ścieg zygzakowy elastyczny.
• ściegi satynowe – służą jako ściegi dekoracyjne, są bardzo gęste.

Oprócz ściegów podstawowych, niektóre nowoczesne maszyny mają też szereg wzorów ściegów dekoracyjnych, ozdobnych. Przydadzą się osobom, które szyją z fantazją, nie ograniczają się wyłącznie do obrębiania, obrzucania.

Czytając opis techniczny, koniecznie zwróć uwagę na regulację gęstości i szerokości ściegów: może być skokowa lub płynna. O ile skokowa ma tylko kilka ustalonych fabrycznie ustawień, o tyle płynna umożliwia dowolne modyfikowanie ściegu według potrzeb, oczywiście w ustalonych przez producenta granicach. W płynną regulację jest wyposażona większość komputerowych i elektronicznych maszyn do szycia.

Funkcje

W funkcjach maszyn do szycia nietrudno się pogubić, tym bardziej że najbardziej nowoczesne modele mają ich dziesiątki. Poniżej wyszczególniliśmy najważniejsze z nich:

• funkcja szycia wstecznego (ścieg wsteczny, szycie wsteczne) – to bardzo ważna i przydatna funkcja, która służy przede wszystkim do rozpoczynania i zakańczania ściegów. Warto się upewnić, że maszyna ją posiada, chociaż obecnie jest to standard. Funkcja szycia wstecznego może być manualna (w prostszych modelach) albo automatyczna (w modelach elektronicznych i komputerowych).
• szycie bez regulatora – rewelacyjne rozwiązanie do wykorzystania przy szyciu długich odcinków ściegami ozdobnymi lub przy czynnościach po wykonaniu których maszyna sama się zatrzymuje. Szybkość pracy maszyny ustawia się za pomocą pokrętła lub suwaka, wyłącza się i włącza przyciskając start/stop. Taką opcję ma np. Bernina Aurora 430.
• odbicie lustrzane – umożliwia szycie lustrzanym odbiciem ściegu. Lepsze modele, np. Elna 7300, mają funkcję lustrzanego odbicia zarówno w pionie, jak i w poziomie.
• automatyczne nawijanie i nawlekanie nici – taka funkcja dotyczy tylko kilku modeli (np. Brother NV30 i 50, JUKI HZL-300), większość ma klasyczne nawlekacze do igieł.
• automatyczne obcinanie nici – to funkcja, w którą wyposażone są nowsze modele. Dla przykładu maszyna JUKI HZL-400 umożliwia obcięcie nici za pomocą rozrusznika – wystarczy nacisnąć go pietą.
• regulacja prędkości szycia – przydaje się, jeśli zależy Ci na precyzji i zamierzasz np. przy minimalnej prędkości wyszywać, naszywać aplikacje. Będzie potrzebna, jeśli praca z rozrusznikiem jest dla Ciebie zbyt trudna, niewygodna. Dzięki takiej funkcji możesz ustawić pożądaną prędkość szycia i nie przejmować się zbyt mocnym naciśnięciem regulatora. Posiada ją np. Brother NV-50.

Każda maszyna ma swoją maksymalną prędkość szycia, którą warto sprawdzić, jeśli ma się taką możliwość. 900 obrotów na minutę w przypadku maszyn do użytku domowego z pewnością wystarczy.

• manualne regulowanie docisku stopki – przydatne, jeśli szyjesz raz cienkie, raz grube tkaniny. Jest dokładniejsze niż regulowanie automatyczne. W taką funkcję jest wyposażony m.in. model Elna 6200.

Warto sprawdzić, czy maszyna umożliwia wysokie podnoszenie stopki. Taka opcja przyda się podczas szycia grubych tkanin. Posiada ją m.in. Pfaff 3.0 Select Pfaff.

Maszyna Singer Confidence z płynną zmianą położenia igły

• zmiana położenia igły – maszyny mechaniczne umożliwiają przesuwanie igły płynnie, ale wyłącznie od środka stopki w lewo, natomiast modele elektroniczne i komputerowe posiadają regulację płynną, od lewej do prawej – to znacznie wygodniejsze rozwiązanie.
•  transport górny – przydatny, umożliwia płynne podawanie tkaniny, co przydaje się szczególnie podczas przeszywania np. dzianiny lub skóry. Czasem jest zainstalowany fabrycznie (np. w niektórych maszynach Pfaff), ale niektóre maszyny wymagają wymiany stopki. Pierwsze rozwiązanie jest zdecydowanie wygodniejsze.
• przyszywanie guzików – niektórzy uważają, że ta funkcja jest zbędna, warto jednak o niej wspomnieć. Przyszywanie guzików umożliwia specjalna stopka. Posiada ją np. maszyna Singer 7469.
• obrzucanie dziurki – bardzo potrzeba funkcja. Niektóre modele posiadają kilka, inne kilkanaście wzorów (np. Łucznik Balladyna), a jeszcze inne umożliwiają ustawienie szerokości dziurki.
• cerowanie – czyli koniec z dziurami! Bardzo przydatna funkcja, która działa po założeniu specjalnej stopki. Znajdziesz ją np. w maszynie Husqvarna Viking Huskystar.
• pikowanie – dzięki takiej funkcji uszyjesz narzutę, ciepłą kołdrę czy kurtkę. Posiada ją m.in. maszyna JUKI HZL-F400.
• haftowanie – niektóre nowoczesne elektroniczne i komputerowe maszyny do szycia umożliwiają naszywanie haftów (oryginalnie służą do tego tak zwane hafciarki). Co więcej, zaawansowane modele (np. Brother Innov-is 900) pozwalają na wczytywanie własnych wzorów.
• naszywanie aplikacji, wyszywanie – to bardzo przydatne funkcje, jeśli jesteś osobą, która szyje z fantazją. Nowoczesne maszyny oferują morze możliwości: od wyszywania aplikacji, po naszywania monogramów (np. Łucznik Balladyna). Lepsze modele pozwalają na wyszywanie wieloma stylami, literami różnych alfabetów.
• automatyczne ryglowanie – pozwoli Ci szybko i sprawnie zakończyć ścieg. Taką funkcję ma np. Brother NV-50.
• komunikat błędów – ta funkcja dotyczy większości maszyn komputerowych i elektronicznych. Może się okazać przydatna, szczególnie jeśli zaczynasz dopiero przygodę z szyciem. Maszyna z komunikatem błędów poinformuje Cię o wszystkich potencjalnych nieprawidłowościach podczas szycia albo o problemie, np. zerwaniu nici. Jeśli interesuje Cię taka opcja, wybierz np. maszynę Janome MC 11000.
• port USB – to funkcja niektórych maszyno-hafciarek. Dzięki portowi USB można wgrywać nowe wzory, przenosić je z komputera do maszyny. Port ma m.in. model Brother Innov-is 4000.

Maszyna dla początkującego

Jeśli szukasz swojej pierwszej maszyny do szycia, Twoje kryteria wyboru powinny być inne niż w przypadku osoby zaawansowanej. Przede wszystkim nie ma sensu przepłacać, lepiej kupić dobrą maszynę wyposażoną w podstawowe, przydatne funkcje niż komputerowe cudo, którego możliwości i tak nie wykorzystasz. Oto, jakie cechy powinna mieć maszyna dla osoby, która zaczyna przygodę z krawiectwem: Maszyna Elna 1000, „elementarz" dla początkującego krawca

• niewielka ilość ściegów (najważniejsze z nich to ścieg prosty, zyg-zak, overlock)
• regulacja szerokości i gęstości ściegu (płynne w lepszych modelach, skokowe w tańszych, prostszych)
• możliwość zmiany położenia igły (przynajmniej podstawowa: od centrum stopki do lewej)
• wolne ramię
• program do robienia i obrzucania dziurek (najlepiej automatyczny)
• przydatne dodatkowe stopki: do pikowania, do cerowania

Możesz zainwestować w droższy model, który jest wyposażony w chwytacz rotacyjny (zamiast wahadłowego) – wymiana szpuleczki będzie mniej czasochłonna.

Pamiętaj – nawet w przypadku pierwszej maszyny, zwracaj uwagę na markę, nie kupuj tak zwanych „niemarkowych” modeli, może się bowiem okazać, że nie posłużą Ci długo. O producentach maszyn dowiesz się więcej w kolejnym akapicie.

Producenci i ceny

Jeśli szukasz dobrej maszyny, sprawdź ofertę renomowanych producentów:

• Bernina
• Brother
• Elna
• Husqvarna
• Janome
• JUKI
• Łucznik
• Pfaff
• Singer

Wiele osób pała sentymentem do maszyn polskiej firmy Łucznik – dawniej bardzo popularnych. Ich zaletą są na pewno niewysokie ceny, co do jakości – zdania są podzielone. Pora na wzmiankę o cenach. Za maszynę do domu zapłacisz od 300 do nawet 5 tysięcy złotych. Przyzwoitej jakości model mechaniczny dostaniesz już za 500-1100. Za maszyny elektroniczne zapłacisz minimum tysiąc złotych, komputerowe będą Cię kosztować przynajmniej 1400-1500 złotych.

Podsumowanie

Pamiętaj, że wybór maszyny powinien być podyktowany przede wszystkim Twoimi potrzebami, dlatego oprócz opanowania znaczenia podstawowych funkcji i elementów budowy maszyny, musisz też wiedzieć, które z nich rzeczywiście Ci się przydadzą. Dobra maszyna dla początkującego powinna przede wszystkim nadawać się do szycia wszystkich rodzajów tkanin: cienkich i grubych, a co się z tym wiąże: posiadać odpowiednią ilość ściegów (nie kieruj się jednak zasadą „im więcej, tym lepiej”, wystarczą podstawowe ściegi użytkowe). Jeśli używasz maszyny od jakiegoś czasu, znasz się na temacie i szukasz czegoś bardziej nowoczesnego, wybierz model elektroniczny lub komputerowy z funkcjami, które umożliwią Ci rozwijanie swoich umiejętności. I pamiętaj: dobra marka to podstawa. Życzymy przyjemnego szycia na nowej maszynie!