Grill ze znajomymi, wyprawa na plażę, biwak, albo długi wyjazd w trasę – turystyczna lodówka sprawdzi się w wielu okolicznościach. Czy wiesz, co to jest efekt Peltiera? Kilka pytań, zanim kupisz
Wybór lodówki zależy od wielu czynników, między innymi od tego,gdzie i jak często będzie użytkowana, co zamierzasz w niej chłodzić i jak długo utrzymywać temperaturę. Przed zakupem rozważ więc następujące kwestie:
Czy potrzebujesz przechować schłodzoną żywność najwyżej przez kilka godzin? Czy chcesz mieć lodówkę, która raz będzie spełniać funkcję urządzenia chłodniczego, a innym razem będzie utrzymywać wysoką temperaturę jedzenia? Co zamierzasz chłodzić – alkohole, napoje, mięso na grilla, a może lody?Typy
Podział lodówek turystycznych opiera się przede wszystkim na rodzaju zasilania lub jego braku. Patrząc na temat pod tym kątem możemy wyróżnić:
- torby termiczne
- lodówki na wkłady chłodzące
- lodówki elektryczne
- lodówki na gaz (z agregatem NH4)
Torby termiczne
Zwane również izotermicznymi. Wykonane są najczęściej z tkanin sztucznych (poliestru) lub mocnego, bawełnianego płótna. Od wewnątrz wykończone są aluminium, dzięki czemu wyhamowana zostaje wymiana cieplna z otoczeniem (działa to podobnie jak używane przez ratowników koce termiczne). Jeśli chcesz mieć zimne piwo w takiej torbie, musisz je najpierw sobie schłodzić, lub schłodzone kupić. W tego rodzaju torbach można przenosić również ciepłe posiłki. Pozostaną gorące co najmniej przez godzinę od momentu spakowania do torby. Szeroko stosowane są w pizzeriach zajmujących się sprzedażą pizzy na wynos (wiele toreb do pizzy ma dodatkowo elektrycznie podgrzewane dno). Nie oznacza to jednak, że dostępne są tylko w formie niezbyt urodziwych toreb dla dostawców pizzy. Dostępne są różne wzory i różne wielkości. Jest to opcja najtańsza.
W przypadku większej torby możesz obok jedzenia włożyć butelkę zamrożonej wody mineralnej. Daje to podobne efekty jak w przypadku lodówki na wkłady chłodzące i pozwala utrzymać niską temperaturę w torbie nawet przez 12 godzin.
Zwróć uwagę na jakość szyć, na szwy zamków błyskawicznych i rzepów. To właśnie one decydują o trwałości torby.
Osoby, które chciałyby kupić za jednym zamachem cały piknikowy zestaw, mają teraz taką możliwość. Przykładem jest plecak Sagaform Seaside. Posiada trzy osobne kieszenie. We dwóch znajdziesz: 4 widelce, 4 noże stołowe, 4 łyżki, nóż do krojenia, 4 talerze (plastikowe), 4 kieliszki do wina (plastikowe), deskę do krojenia, solniczkę i pieprzniczkę, korkociąg z nożem do folii i otwieraczem do kapsli oraz korek do wina. Co ciekawe, Szwedzi wymyślili również szpikulce, którymi możesz przytwierdzić kieliszki do nierównego podłoża. Znajdują się w plecaku także. Projektanci pozostawili trzecią kieszeń na zimne napoje lub gorące przekąski, posiada ona bowiem izolację termiczną.
Lodówki na wkłady chłodzące
Są to lodówki turystyczne bez zasilania. Przypominają szczelnie zamykane plastikowe (lub metalowe) kubły. Ich wnętrze odizolowane jest od otoczenia przez piankę poliuratenową albo styropian. Dzięki temu utrzymują niską temperaturę, a przy okazji są lekkie.Zanim zechcesz schłodzić w takiej lodówce lemoniadę, najpierw w „dorosłej” zamrażarce zamroź wkład. W szczelnie zamkniętej lodówce przenośnej utrzyma temperaturę kilku stopni nawet przez 12 godzin. Jest to świetne rozwiązanie na pikniki i wyjścia na plażę.
Pamiętaj! Chłodne powietrze zawsze opada na dół, zaś ciepłe unosi się do góry. Dlatego wkłady mrożące nie powinny być układane na dnie lodówki, lecz na jedzeniu lub napojach. Jeśli nie będziesz stosować się do tej rady, lodówka nie będzie w pełni spełniać swojego zadania. Dwa wkłady lepiej spełnią swoją rolę, aniżeli jeden.
Lodówki na wkłady chłodzące |
---|
| |
Kamai Oceanic | Jamie Oliver |
Lodówki elektryczne
Mogą być zasilane z różnych źródeł: z gniazda zapalniczki samochodowej (12V, 24V) lub z sieci (230V). Mogą być w formie identycznej jak lodówka na wkłady mrożące lub kopią pełnowymiarowego urządzenia, które stoi w kuchni. Mogą też współdziałać z wkładami chłodzącymi (na przykład jeśli chcesz zabrać lodówkę na plażę).W większości stosowana jest
technologia termoelektryczna, która pozwala na opcję
chłodzenia jak i
grzania. Zatem możesz w nich również przechowywać gotowe, gorące potrawy.
Technologia termoelektryczna wykorzystuje efekt Peltiera, który w skrócie można opisać w ten sposób: przepływający przez dwa połączone przewodniki prąd powoduje na złączach różnicę temperatur – jedno się nagrzewa, drugie chłodzi. Wykorzystanie tego zjawiska ma ogromną zaletę: chłodzenie nie wymaga stosowania szkodliwych dla środowiska chemikaliów. I jeszcze jeden pozytyw – jest stosunkowo tania. Minus – niezbyt wysoka wydajność.
Na rynku dostępne są również turystyczne
lodówki kompresorowe (sprężarkowe). Technologia stosowana w tym sprzęcie jest identyczna, jak w „dorosłych” chłodziarkach i zamrażarkach, które służą w gospodarstwach domowych oraz w przemyśle. Chłodzenie odbywa się za pośrednictwem sprężonego gazu, zwanego czynnikiem chłodniczym i oznaczonym np.
R-134a, który ze względów ekologicznych zastąpił freon (sprawcę dziury ozonowej).
Są to bardzo wydajne lodówki zużywające stosunkowo niewiele energii elektrycznej. Mają jedną zasadniczą wadę – są bardzo drogie. Polecamy je dla kierowcom tirów oraz na jachty.
Lodówki elektryczne |
---|
| |
Termoelektryczna Camry | KompresorowaC26 12/24V |
Lodówki na gaz (z agregatem NH4)
Dometic RC 1600 EGPInaczej –
absorpcyjne. Zawierają amoniak, który chłodzi lodówkę. Z reguły lodówki tego typu mogą być zasilane również z sieci oraz z gniazda zapalniczki samochodowej. Mają doskonałe właściwości chłodzące. Najczęściej stosowane są w tzw. kamperach, w tirach oraz na jachtach.
Są to lodówki nawet kilkukrotnie droższe, aniżeli termoelektryczne. Ich niewątpliwa zaleta to możliwość długiego użytkowania na jednej zwykłej butli gazu o pojemności 2 kg – nawet do 240 godzin. Należy wspomnieć, że amoniak jest substancją bardzo szkodliwą, jednak ryzyko, że wydostanie się na zewnątrz z instalacji chłodziarki jest bliskie zera.
Parametry
Konsument wymaga od lodówki kilku cech: żeby można było do niej włożyć jak najwięcej rzeczy, żeby chłodziła do temperatur nawet poniżej zera i nie miała zbyt dużego apetytu na energię. Oto kilka parametrów, na które warto zwrócić uwagę przed zakupem:
- pojemność
- zużycie energii
- temperatura chłodzenia
Pojemność
Pojemność toreb izotermicznych jest bardzo różna. Można znaleźć niewielkie, stylizowane na damskie torebki o objętości 10, a nawet mniej litrów. Standard to 15 – 20 litrów. Warto również zwrócić uwagę na kształt torby. Niektóre mogą np. zabrać dwie 2-litrowe butelki napojów, inne lepiej przystosowane są do puszek. Decydując się na torbę, warto kupić model z dodatkowymi kieszonkami na drobiazgi osobiste. Wybór na rynku jest bardzo duży.Lodówki na wkłady chłodzące z reguły nie są mniejsze niż 25 litrów. Nie są też większe niż 30 l. Lodówki zasilane prądem, termoelektryczne mają pojemność ok. 30 litrów. Absorpcyjne, albo kompresorowe mają kubaturę od 28 do 45 – 50 litrów. Większe są zbyt mało poręczne w podróży i ciężko nazwać je turystycznymi. Są co prawda nawet lodówki 65 litrowe i większe. Te jednak stosuje się raczej stacjonarnie w kamperach i kabinach ciągników siodłowych.
Zużycie energii
W przypadku lodówek zasilanych prądem, zużycie energii podawane jest w watach (lub amperach) na godzinę.
Typ lodówki | Pojemnośćw litrach | Pobór mocyw watach |
---|
termoelektryczna | 25 – 32 | 45 – 55 |
kompresorowa | 40 – 45 | 55 – 65 |
absorpcyjna | 40 – 45 | 65 – 70 |
Należy również dodać, że zużycie prądu zależy od temperatury otoczenia oraz źródła prądu – zmiennego lub stałego (przy prądzie stałym zużycie jest nieznacznie mniejsze).
Pamiętaj! Jeśli zostawisz na noc lodówkę podłączoną do gniazda zapalniczki w samochodzie, możesz być pewien, że rano będą problemy z uruchomieniem samochodu z powodu rozładowanego akumulatora (wyjątkiem są ciężarówki, które mają osobne zasilanie na tego rodzaju potrzeby). Standardowy, nowy i w pełni naładowany
akumulator do samochodu osobowego wytrzyma maksymalnie 10 godzin z podłączoną lodówką. Używaj tego źródła energii, kiedy uruchomiony jest silnik.
Jeśli chodzi o lodówkę absorpcyjną należy także wspomnieć o
zużyciu gazu. Stosowany może być propan, butan lub ich mieszanka. Minimalne zużycie to ok.
8 g/h, a maksymalne
14 g/h. Podobnie jak w przypadku stosowania energii elektrycznej, zużycie gazu zależne jest od temperatury otoczenia.
Temperatura chłodzenia
Torby izotermiczne oraz lodówki na wkłady chłodzące nie tyle schładzają, co utrzymują artykuły spożywcze w niskiej temperaturze. Natomiast lodówki zasilane gazem i prądem w zależności od rodzaju mogą osiągać różną wydajność.
- Najsłabsze są lodówki termoelektryczne: wszystko co mogą osiągnąć, to 7 - 8oC, maksymalnie 20oC poniżej temperatury otoczenia
- Znacznie lepiej sprawa przedstawia się jeśli chodzi o lodówki sprężarkowe i absorpcyjne: mają nawet funkcje szybkiego zamrażania lodu i niektóre modele mogą osiągnąć temperaturę do – 20oC
Wyposażenie
Producenci lodówek turystycznych oferują dosyć szerokie wyposażenie, zwłaszcza w lodówkach z górnej półki cenowej. Razem z ceną rośnie standard wyposażenia. Poniżej przykłady kilku rozwiązań, które uczynią Twoje życie łatwiejszym:
- uchwyty
- termostat
- cyfrowa regulacja temperatury z dokładnością do jednego stopnia
- wyświetlacz LCD
- przełącznik 12/24 V (lub zewnętrzny transformator)
- nastawy zaworu gazu
- zapalnik piezo
- zabezpieczenie przed nadmiernym rozładowaniem akumulatora
- kontrolki grzania lub chłodzenia
Uchwyty
To standard począwszy od torby, przez lodówki na wkłady, po chłodziarko-zamrażarki elektryczne. Ergonomia ich rozmieszczenia zależy od producentów i polotu projektantów.
Zwróć uwagę, czy rączka w lodówkach przenośnych wyposażona jest w blokadę, która podczas noszenia uniemożliwia otwarcie się lodówki i szybki wzrost temperatury w jej wnętrzu.
Termostat/cyfrowa regulacja temperatury
Niektóre najprostsze lodówki chłodzą po prostu tylko do poziomu, jaki mogą osiągnąć – np.
8oC. Produkty droższe mają możliwość regulowania temperatury. Orzeźwiające truskawki – proszę bardzo:
7oC. Zmrożona wódka:
- 8oC.
Wyświetlacz LCD
Wskazuje temperaturę panującą w lodówce. W przypadku cyfrowego sterowania wskazuje wybrane ustawienia.
Przełącznik 12/24 V
Dobre rozwiązanie dla kierowców ciężarówek, którzy czasami korzystają z samochodów osobowych.
12 V to napięcie instalacji w osobówkach,
24 V – w ciężarówkach, autobusach.
Nastawy zaworu gazu/zapalnik piezo
To opcje dostępne tylko w lodówkach absorpcyjnych. W celu uzyskania większej wydajności można skokowo zwiększyć płomień ogrzewający amoniak, co paradoksalnie chłodzi lodówkę. Zapalnik piezo służy zaś do automatycznego zapłonu, dzięki czemu nie musisz używać zapałek lub ręcznej zapalniczki.
Zabezpieczenie przed nadmiernym rozładowaniem akumulatora
Jest to rozwiązanie niezwykle przydatne. Dzięki niemu nie zostaniesz na parkingu lub campingu bez możliwości uruchomienia silnika.
Kontrolki grzania lub chłodzenia
Tylko w chłodziarkach termoelektrycznych. Wskazują, w jakim trybie urządzenie działa w danym momencie.
Funkcje
Małe nie znaczy gorsze. Miniaturowe lodówki potrafią często to, co ich duże krewne, a czasem nawet więcej. Oto przydatne funkcje:
- zamrażanie kostek lodu
- utrzymywanie temperatury gotowych gorących potraw
Szybkie zamrożenie kostek lodu w lodówce turystycznej jest możliwe, nawet kiedy temperatura otoczenia przekracza 30oC. Trzeba wybrać tylko właściwą. Przykład to: Dometic RC 1600 EGP.
Funkcję grzania, nawet do 65oC, mają wszystkie lodówki termoelektryczne.
Producenci i ceny
Oto producenci lodówek turystycznych, których wyroby spotkasz na polskich rynku:
- Abarqs
- Ardes
- Arka
- Campingaz
- Dometic
- Elta
- Ezetil
- Ezetil
- Hyundai
- Iceberg
- Kamai
- Ravanson
- Severin
- Tristar
- Waeco
Najtańsze torby termoizolacyjne to wydatek dziesięciu złotych. Jeśli chcesz torbę pojemną, z wieloma kieszeniami, koszt wzrośnie do kilkudziesięciu, a nawet 100 zł. Plecak piknikowy z przedziałem termoizolacyjnym kosztuje ok. 250 zł. Za 100 zł można już kupić sporą (np. 30 l) lodówkę na wkłady chłodzące (od 5 do 10 zł). Ceny lodówek termoelektrycznych zaczynają się od 200 zł, najdroższe kosztują w okolicach 500 zł. Jeśli zdecydujesz się na urządzenie absorpcyjne lub kompresorowe, przygotuj sporo więcej gotówki.
Lodówka z zasilaniem gazowym to wydatek rzędu 1000 – 1500 zł. Ceny lodówek kompresorowych zaczynają się od 1000 i mogą kosztować nawet 3000 zł.
Lodówka | Typ | Pojemność | Cena |
---|
Sagaform Parrot | Torba izotermiczna | 7 l | 45 zł |
Iceberg | Na wkłady | 32 l | 90 zł |
Arka JYA 24 l | Termoelektryczna | 24 l | 185 zł |
Dometic Combi Cool 1700 EGP | Absorpcyjna | 41 l | 1000 zł |
Podsumowanie
Każdy ma inne potrzeby. Ich określenie nakieruje Cię na daną grupę produktów. Odpowiedzi na poniższe pytania będą zapewne pomocne.
Czy potrzebujesz przechować schłodzoną żywność najwyżej przez kilka godzin?Jeśli tak, to nie potrzebujesz drogich lodówek turystycznych. Jeżeli masz dostęp do zamrażarki (w celu zmrożenia wkładów) wybierz lodówkę na wkłady. Jest niedroga i może utrzymywać odpowiednio niską temperaturę nawet przez 12 godzin. Jeśli nie masz dostępu do zamrażarki, ale kupujesz już schłodzone napoje, Twoje potrzeby powinna zaspokoić torba termoizolacyjna.
Czy chcesz mieć lodówkę, która raz będzie spełniać funkcję chłodzenia, a innym razem będzie utrzymywać wysoką temperaturę jedzenia?Jeśli tak, odpowiedź na Twoje potrzeby jest tylko jedna – lodówka termoelektryczna.
Co zamierzasz chłodzić – alkohole, napoje, mięso na grilla, a może lody?Jeśli chcesz mieć możliwość mrożenia np. wódki i kostek lodów do drinków, nie masz zbyt wielkiego wyboru. Potrzebna jest droga lodówka absorpcyjna lub kompresorowa. Do przechowywania wędlin, masła, napojów najlepsza będzie lodówka termoelektryczna. Na napoje wystarczy lodówka na wkłady mrożące.Życzymy wyjątkowo dobrze schłodzonych drinków podczas upalnego urlopu!