Jaką choinkę kupić?

Bożonarodzeniowa choinka, czyli udekorowane, iglaste drzewko, przywędrowało do nas z Niemiec, a dokładnie – z Alzacji. To tam właśnie, w XVI wieku, rozpowszechnił się zwyczaj przystrajania choinek jabłkami i papierowymi ozdobami. Ta tradycja, wspierana przez Marcina Lutra, zapisała się na stałe w religii protestanckiej. Choinki były uważane za drzewo życia, kojarzono je z rajskim drzewem poznania dobra i zła.

W XVIII w. (w okresie zaborów) tradycja przystrajania bożonarodzeniowego drzewka trafiła do Polski. Z początku był to zwyczaj praktykowany jedynie w miastach, w XIX wieku rozpowszechnił się też na wsi, gdzie Boże Narodzenie wyparło (albo lepiej – zastąpiło) pogańskie Święto Godowe – obchody przesilenia zimowego.

Rodzaje: choinka żywa

Zwolennicy prawdziwej choinki uważają, że „świąteczne drzewko życia” musi być żywe. Taka choinka ma piękny, żywiczny zapach.

Wybór żywej choinki to nie tylko wybór drzewka o odpowiedniej wielkości i gęstości, ale też wybór odpowiedniego gatunku. Jeśli marzy Ci się prawdziwa choinka, możesz się zdecydować na następujące drzewka:

Świerk pospolity (zwany też świerkiem polskim)	Świerk kłujący (inaczej – świerk srebrny)	Jodła kaukaska	Sosna
To jedyny gatunek świerka, jaki występuje w naszym kraju naturalnie (głównie w północno - wschodniej Polsce). Jego wysokość dochodzi do 50 m, igły mają około 1 – 2 cm, są krótkie i wąskie. Świerk dobrze znosi zimno, korzystnie reaguje na częste podlewanie.	Pochodzi z gór Ameryki Północnej i to Stanach Zjednoczonych właśnie jest najpopularniejszą, bożonarodzeniową choinką. W Europie rozpowszechnił się dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Charakteryzują go dość długie (ok. 3 cm), sztywne, kłujące, niebiesko srebrne igły.	Pochodzi z Azji Mniejszej i Kaukazu, rośnie w rejonach górzystych. W Polsce nie ma sprzyjających warunków do jej uprawy, dlatego przeważnie sprowadza się ją z plantacji zagranicznych, np. z Danii. Jej igły są zielone, szerokie (spłaszczone) i błyszczące (od strony spodniej pokryte są białym nalotem), nie kłują.	Popularna w Niemczech, w Polsce choinka-sosna dopiero zdobywa zwolenników. Mają kolor ciemnozielony (ciemniejszy niż świerk), są wąskie długie i zebrane w pęczki. Sosna pospolita rośnie na całym terytorium Polski. Zaletą sosny są bardzo wytrzymałe, praktycznie nieopadające igły.
Świerk pospolity, Gospodarstwo Rolno-Leśne Wojciech Kuryło	Świerk kłujący, Ever-green	Jodła kaukaska, Ever-Green	Sosna pospolita, Mas Green
Gałąź świerka pospolitego	Gałąź świerka kłującego	Gałąź jodły kaukaskiej	Gałąź sosny

Kupując choinkę, warto zwrócić uwagę na aromaterapeutyczne właściwości olejków z drzew iglastych. Olejek świerkowy ma właściwości uspokajające, relaksujące. Olejek sosnowy pobudza i wzmacnia organizm, stosuje się go przy produkcji leków na reumatyzm. Olejek z jodły rozgrzewa (stosuje się go w rozgrzewających maściach i balsamach).

Cięta czy w doniczce?

Choinka cięta, czyli pozbawiona korzeni, jest bardzo popularna. Jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że po świętach iglaste drzewko ląduje w koszu na śmieci.

Niestety, cięte drzewko ma poważną wadę: jest nietrwałe. Po 2 – 3 tygodniach traci igły. Trwałość zależy od gatunku. Najtrwalsze są jodły, najmniej trwałe – świerki. Na trwałość drzewka wpływa też pielęgnacja (pamiętaj, by trzymać choinkę z dala od grzejnika).


Stojak, do którego można wlać wodę,
Ever Green Kupując cięte drzewko zwróć uwagę na to, czy jest świeże. Można to poznać po pniu, a dokładnie: po miejscu cięcia. Jeśli ma ono kolor jasnobrązowy i widać na nim kropelki żywicy, możesz mieć pewność, że wybierasz choinkę, która była ścinana 2 – 3 dni wcześniej. Jeśli pień w miejscu cięcia jest ciemnobrązowy oznacza to, że drzewko jest starsze, a przez to będzie mniej trwałe.

Zwróć też uwagę na kształt, grubość gałęzi i kolor igieł. Igły powinny mieć żywą, zieloną barwę (brązowe świadczą o tym, że drzewko zostało ścięte już jakiś czas temu). Gałęzie nie powinny być bardzo cienkie, może to spowodować, że będą uginać się pod ciężarem ozdób.

Ścinana choinka wymaga też zakupu stojaka. Najlepiej wybrać taki, do którego można wlać wodę, dzięki temu drzewko dłużej zachowa świeżość.

Jeśli zależy Ci na gęstym, kształtnym drzewku, nie kupuj w ciemno świerków i jodeł zapakowanych w siatkę. Poproś sprzedawcę o rozpakowanie drzewka. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że wybierasz choinkę dobrej jakości. Niektórzy sprzedawcy podają klasy choinek (klasa A / I i klasa B / II). Kupując choinkę klasy A (lub I) możesz mieć pewność, że wybierasz drzewko dobrej jakości – kształtne i gęste.

  Świerk w doniczceCoraz większą popularnością cieszą się choinki w doniczkach. Takie drzewka są ekologiczne i trwałe.

Aby choinka w doniczce dobrze się przyjęła w ciepłym mieszkaniu, kup ją przynajmniej 10 dni przed świętami. Do domowego ciepła trzeba ją odpowiednio przygotować. Najpierw wystaw ją na balkon, potem (jeśli masz taką możliwość) zanieś ją na strych lub do piwnicy (albo w inne miejsce, w którym temperatura wynosi około 10 stopni). Po świętach wystaw ją z powrotem na balkon. Dopiero wczesną wiosną będzie można ją zasadzić w ogródku.

 Decydując się na choinkę w doniczce nie zapomnij o tym, by podlewać ją co 2-3 dni.

Choinki w doniczkach są niewielkie (do 150 centymetrów wysokości). Rozbudowany system korzeniowy wyższych drzewek
Ziemia choinki w doniczce
powinna być pokryta siatką małych korzeni byłby w doniczce zbyt ściśnięty i choinka mogłaby nie przetrwać zimy. Takie choinki powinny być od samego początku hodowane w doniczkach, dzięki temu przystosowują się do trudnych warunków i są w stanie przetrwać zimę.

Przed zakupem możesz poprosić sprzedawcę o wyjęcie drzewka z doniczki. Jeśli widzisz, że ziemia jest zwarta i otoczona siatką drobnych korzeni, oznacza to, że choinka od początku była hodowana w doniczce. Rozsypująca, odpadająca od korzeni ziemia to znak, że choinka została przesadzona do doniczki zaraz przed sprzedażą.

Niektórzy nieuczciwi sprzedawcy wsadzają do doniczek cięte drzewka. Dla pewności poproś sprzedawcę o wyjęcie choinki z doniczki, by móc obejrzeć jej system korzeniowy.

Rodzaje: choinka sztuczna

Pierwsza polska produkcja takich drzewek ruszyła w 1989 roku w Koziegłowach. Mieszkańcy tej niewielkiej miejscowości do dziś szczycą się największą liczbą zakładów produkujących sztuczne choinki.

Sztuczne choinki wykonuje się przede wszystkim z polichlorku winylu (folii). Coraz popularniejsze stają się też choinki produkowane z żyłek. Żyłki są cieńsze, dzięki czemu imitowane igły wyglądają bardziej naturalnie, są delikatniejsze i gęstsze.

Aby się o tym przekonać, porównaj zdjęcia dwóch choinek. Jedna z nich (po lewej) jest wykonana z folii, druga (po prawej) z żyłki.

Jodła LUX wykonana z folii, ToyLand	Sosna z żyłki, ToyLand

O jakości choinek świadczy ilość tipsów, które sprawiają, że choinka ma określoną gęstość, że łatwiej lub trudniej ją modelować. Im więcej tipsów, tym lepiej. Dla przykładu, dobre jakościowo choinki o wysokości 1,5 metra mają ok. 250-300 tipsów, a o wysokości 2,5 metra – 800-950 tipsów.

Kupując sztuczną choinkę, zobacz, czy druty, na których mocowane są tipsy, są czy nie są osłonięte. Druty nieprzykryte tak zwanymi omotkami mogą spowodować skaleczenie podczas modelowania choinki.

Wybór sztucznych choinek jest znacznie szerszy niż prawdziwych. Produkuje się imitacje prawie wszystkich gatunków iglaków. Oto kilka przykładów:

Świerk	Sosna kanadyjska	Świerk biały	Jodła biała
GREKPOL	ToyLand	GRZEGORZ	P.P.H.U. ROY

metalowy stojak, KIM

Uwaga! Jeśli kupowana przez Ciebie choinka jest wyższa niż 1,8 metra albo waży więcej niż 7 kilo, zwróć uwagę na to, z czego wykonany jest stojak. Plastikowy może nie wytrzymać obciążenia (szczególnie po udekorowaniu drzewka). Dużo stabilniejszy jest stojak metalowy (zdjęcie).

Ważna informacja dla osób dbających o środowisko – sztuczne drzewka rozkładają się setki lat, do ich produkcji używa się wielu szkodliwych substancji. Niestety nie nadają się do recyklingu – oddzielenie foliowych elementów od metalowego szkieletu jest zbyt trudne.

Choinki niestandardowe

Oprócz typowych sztucznych drzewek, które maja imitować sosnę, świerk czy jodłę, można kupić też modele niestandardowe. Choinki z szyszkami, lampkami czy światłowodowe – to tylko kilka przykładów. Wybór jest dużo większy:

Biała choinka	Choinka z szyszkami	Choinka z lampkami
Toyland	Limpol	PPHU Adal
Choinka odwrócona	Choinka ośnieżona	Kolorowa choinka w wersji „mini”
PPHU Adal	P.P.H. Sosna	Limpol

Kupuj legalnie

Część choinek jest dostarczana przez leśników. Wycinanie młodych drzewek to, wbrew pozorom, nie zbrodnia przeciwko naturze, ale zabieg czysto pielęgnacyjny – niezbędny, by las mógł rosnąć zdrowo. Las regularnie przerzedzany odżywa.

Duża ilość sprzedawanych choinek to drzewka pochodzące od plantatorów. Plantacje zakłada się w miejscach, gdzie nie mógłby wyrosnąć naturalny las (np. koło słupów energetycznych).

Niestety, ogromna część sprzedawanych co roku choinek to drzewka pochodzące z nielegalnych ścinek. Złodzieje znajdują coraz to nowsze sposoby na to, w jaki sposób nie narazić się leśnikom i straży miejskiej. Na ścinki udają się zazwyczaj wczesnym rankiem, albo po zapadnięciu zmroku. Wyrządzają wiele szkód, zakłócają naturalny ekosystem.

Aby uniknąć zakupu choinki, która pochodzi z nielegalnych ścinek, kupuj tylko u plantatorów czy sprzedawców, którzy są w stanie dać Ci dowód zakupu – paragon lub fakturę VAT. Legalne stanowiska sprzedaży są zazwyczaj duże, oferta obejmuje przynajmniej 30 – 50 drzewek.

Niektórzy nielegalni sprzedawcy choinek znaleźli sposób na straż miejską – kupują określoną ilość choinek (na fakturę) od plantatorów. Następnie, stopniowo, uzupełniają sprzedawany towar nowymi, nielegalnie ścinanymi choinkami nie przekraczając ilości, która znajduje się na fakturze. Takie oszustwo bardzo trudno udowodnić.

Niektórzy plantatorzy oznaczają choinki metkami (zazwyczaj umieszczają je na czubku), dzięki czemu wiesz, że kupujesz u legalnego sprzedawcy!

Producenci i ceny

Choinki prawdziwe kupisz  producentów:

• Gospodarstwo Rolno-Leśne Wojciech Kuryło
• Ever-Green Trade
• Mas Green

Sztuczne drzewka znajdziesz między innymi w ofercie firm:

• GREKPOL
• Grzegorz Poland
• Limpol
• Martinex
• PPHU Adal
• ToyLand

Ceny choinek co roku minimalnie się zmieniają. Średnio, w zależności od rodzaju i wielkości żywego drzewka, musisz zapłacić:

• za świerk pospolity – 20-50 złotych
• za świerk srebrny – 50-110 złotych
• za sosnę –  50-70 złotych
• za jodłę kaukaską  – 100-150 złotych

Ceny sztucznych drzewek (zarówno tych foliowych, jak i żyłkowych) zaczynają się od 30 zł (za model 1,5-metrowy) i dochodzą do 150 – 200 zł za 2,5-metrowy. Jest to jednak opłacalna inwestycja – sztuczna choinka służy wiele lat, na żywe drzewko trzeba przeznaczać co roku ok. 20 - 150 złotych.

Podsumowanie

Wybór choinki powinien być przede wszystkim podyktowany Twoimi potrzebami:

• Jeśli zależy Ci na charakterystycznym, świątecznym, żywicznym aromacie, nie przeszkadza Ci sprzątanie opadających igieł albo jeśli masz ogródek, gdzie możesz na wiosnę posadzić świąteczne drzewko, wybierz żywą choinkę. Pamiętaj, że wymaga ona specjalnej pielęgnacji. Kupuj z legalnych, hodowlanych ścinek!
  

•  Jeśli lubisz wygodę i nie chcesz myśleć co roku o zakupie nowej choinki, możesz decydować się na sztuczne drzewko. Taka choinka służy przez długie lata, a o opadających igłach można raz na zawsze zapomnieć. Po świętach możesz ją złożyć, zapakować w karton i schować. Sztuczne choinki nie wymagają specjalnej pielęgnacji i, w przeciwieństwie do żywych, są wyposażone w stojak.

Pozostaje nam życzyć Ci radosnych, rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia spędzonych przy nowo zakupionej choince!